Actieve markering in Noord-Holland wint Licht-award

Provincie Noord-Holland heeft van de Nederlandse Stichting Voor Verlichtingskunde (NSVV) de nationale Licht-award 2005 gekregen voor de innovatieve wijze waarop zij actieve markering toepast op de N200, een 2X2 wegvak van 3,5 kilometer tussen Overveen en Bloemendaal. De vakjury prees met name talrijke toepassingsmogelijkheden die de techniek heeft voor ‘maatschappelijk verantwoorde’ openbare verlichting op wegen.

De verlichte geleiding op de N200 is één van de provinciale projecten met een zogenaamde ‘ actieve markering’: dat zijn kleine lichtpuntjes in de weg die op vijf tot zeven keer grotere afstand te zien zijn dan (passieve)reflectoren en zo het verkeer veel beter geleiden. De lichtpuntjes worden aangestuurd via lussen in de weg en branden dus alleen als het nodig is. Dit levert volgens projectleider Paul Rutte een energiebesparing op van meer dan 90 procent ten opzichte van conventionele verlichting. Bovendien is de veilige onderlinge afstand tussen de markeringselementen veel groter dan verwacht. Zo blijkt de aanvaardbare tussenruimte op 80-km-wegen in bochten 15 meter te zijn en op rechte wegvakken zelfs 25 tot 30 meter. Het systeem wordt ook toegepast bij Castricum, Callantsoog, Akersloot, Amstelveen, Nieuw Vennep en Grootebroek. Rutte licht toe dat de provincie de komende drie jaar hard werkt aan het opheffen van 20 gevaarlijke (donkere) wegvakken via verlichting aan de hand van een concreet stappenplan. Allereerst wordt gekeken of er een structurele oplossing mogelijk is in het ontwerp van de weg, bijvoorbeeld of een scherpe bocht kan worden aangepast. Vervolgens wordt gekeken naar de toepassing van actieve markering, dat wil dus zeggen LED-units in de weg die via een stroomvoorziening (kabel, batterij of zonne-energie) worden aangestuurd zo gauw verkeer zich meldt via lussen in de weg. Is dat niet mogelijk dan wordt gekeken naar de toepassing van dimverlichting in lantaarnpalen en pas als laatste wordt conventionele verlichting toegepast. Actieve markering vult dan ook de kloof tussen conventionele verlichting en geen verlichting, aldus Rutte. De installatie is op dit moment nog niet altijd goedkoper, maar de exploitatiekosten zijn beduidend lager, weet Rutte. De ontwikkelingen in de openbare lichtvoorzieningen gaan snel. Zo verwacht Rutte dat de provincie al binnen vijf of zes jaar de actieve markeringen in de buitengebieden die nu nog worden aangestuurd via stroomkabels kan vervangen door batterijen of zonne-energie.
Al sinds 1999 experimenteert de provincie met alternatieve verlichting op een aantal provinciale wegen, inclusief rotondes en fietspaden. De provincie streeft daarbij naar: maximale veiligheid, minimale lichthinder en minimaal energieverbruik.
De NSVV bundelt en verspreid alle, op nationaal niveau aanwezige, kennis over verlichting. Zij stelde vast dat dankzij de werkwijze van de provincie Noord-Holland, Nederland voorop loopt bij het aanleggen van openbare verlichting langs wegen. Ook internationaal bestaat voor deze aanpak veel belangstelling. Er is nog geen officiële richtlijn voor actieve markering, wel heeft de NSVV de ‘Noord-Hollandse Aanbeveling Actieve Markering’ uitgegeven. Deze kan worden besteld via info@nsvv.nl
Aan de Licht-award is een geldbedrag van 2000 euro verbonden, dat Rutte heeft geschonken aan een projectorganisatie (www.lightuptheworld.org) die letterlijk licht brengt in de derde wereld door middel van eenvoudige verlichtingsysteempjes met zonnecellen en LED’s zodat het mogelijk is om ’s avonds te lezen en (dus ook) te studeren.