Ministerie en sector bevorderen walstroom in zeehavens

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat neemt concrete stappen om de uitbreiding van walstroominstallaties in zeehavens te bevorderen. Hiervoor wordt de komende jaren 140 miljoen euro vrijgemaakt door het ministerie, met nog eens 40 miljoen euro vanuit het klimaatfonds. Het aanbieden van walstroom aan aangemeerde schepen heeft verschillende voordelen, zoals het vermijden van het gebruik van vervuilende dieselgeneratoren aan boord en het verminderen van geluidsoverlast.

Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat heeft onlangs een intentieovereenkomst ondertekend met de Branche Organisatie Zeehavens (BOZ). In deze overeenkomst zijn de publiek-private afspraken vastgelegd met betrekking tot de uitrol van walstroom. Dit is een belangrijke stap gezien de aankomende Alternative Fuels Infrastructure Regulation (AFIR), die Europese havens vanaf 2030 verplicht om walstroomvoorzieningen te bieden aan AFIR-schepen. Onder deze schepen vallen onder andere containerschepen, cruiseschepen, passagiersschepen en gecombineerde passagiers- en vrachtschepen met een brutotonnage vanaf 5000 GT.

Bijdrage aan de klimaatdoelen

Minister Harbers benadrukt dat het essentieel is dat alle sectoren, inclusief de maritieme sector, hun bijdrage leveren aan het behalen van de klimaatdoelen. Het realiseren van walstroominstallaties vergt echter aanzienlijke investeringen. Met de subsidieregeling wil het ministerie de sector ondersteunen en de aanleg van walstroom verder stimuleren. Dit leidt niet alleen tot milieuwinst, maar ook tot minder lawaai van generatoren tijdens het aanmeren van schepen. Bovendien ontstaat er hierdoor mogelijk ruimte voor de ontwikkeling van nieuwe klimaatprojecten in de havens.

Subsidiemogelijkheden voor walstroom

De beschikbare middelen voor walstroom zijn met name bedoeld voor terminals waar AFIR-schepen aanmeren. Daarnaast komen ook andere walstroomprojecten in de zeevaart in aanmerking voor subsidie. De Branche Organisatie Zeehavens (BOZ) juicht de inzet van het kabinet toe en prijst de voordelen van walstroom voor de samenleving, zoals de vermindering van CO2-uitstoot, stikstofoxiden (NOx), fijnstof en geluid. Hoewel deze voordelen duidelijk zijn, is er nog geen sluitende businesscase voor terminals en rederijen. Met de voorgenomen subsidieregeling willen het ministerie en de BOZ aantrekkelijke randvoorwaarden creëren om al vóór de verplichte invoering van walstroom in 2030 te investeren in deze voorzieningen.

Impact en potentieel van walstroom

Volgens berekeningen van de BOZ moet er de komende jaren ongeveer 270 megawatt aan walstroomvermogen worden geïnstalleerd in de havens om aan de aankomende verplichting voor AFIR-schepen te voldoen. Dit vereist een investering van meer dan 300 miljoen euro. De verwachte milieuwinst is aanzienlijk, met een geschatte jaarlijkse CO2-reductie van ruim 220 kiloton (wat gelijk staat aan circa 75.000 huishoudens die van het gas af gaan) en een NOx-reductie van 2,5 kiloton. Als walstroom ook wordt aangeboden aan schepen die niet onder de verplichting vallen, zal het potentieel en de milieuvoordelen nog groter zijn.

Walstroomvoorzieningen voor stikstofruimte en samenwerking tussen zeehavens

Naast de milieuvoordelen en de vermindering van geluidsoverlast kunnen de realisatie van walstroomvoorzieningen ook zorgen voor stikstofruimte voor klimaatprojecten in de havens. De vijf grote zeehavens van nationaal belang, namelijk Rotterdam, Amsterdam, Groningen, Moerdijk en North Sea Port (Vlissingen, Terneuzen en Gent), werken nauw samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de terminals om de uitdagingen rondom walstroom aan te pakken.

Met de gezamenlijke inzet van het ministerie, de sector en de brancheorganisatie wordt er concrete actie ondernomen om de uitbreiding van walstroom in zeehavens te realiseren. Dit brengt niet alleen voordelen met zich mee op het gebied van milieu en geluidsoverlast, maar biedt ook kansen voor verdere ontwikkeling en nieuwe klimaatprojecten in de havens.