Cordontolheffing vult kilometerheffing niet aan

vrijdag 21 oktober 2016
timer 3 min

Beprijzing van mobiliteit om drukke regio's duurzamer bereikbaar te maken, is een oplossing die verschillende partijen kunnen toepassen. Welk effect heeft het gezamenlijke (onder)handelen van deze partijen op het maatschappelijke resultaat? Wat gebeurt er als ze optimaal samenwerken, of juist niet? Erik-Sander Smits (TU Delft) rondt momenteel zijn proefschrift af, met onder meer een model op basis van speltheorie, dat conflicterende belangen en mogelijke oplossingen rond beprijzing identificeert.

Smits gebruikt de aanpak van ‘Transferable Utility games’, waarbij de resultaten van de best mogelijke strategie voor iedere mogelijke coalitie van actoren de bouwstenen zijn. Niet eerder werden deze bouwstenen voor een soortgelijke setting gedefinieerd. Ook heeft hij drie bekende oplossingsconcepten voor dit type 'spellen' toegepast en het model uitgeprobeerd in een casestudie in de Randstad.

Verschillende prijsmaatregelen van verschillende partijen

Smits: 'Ik heb drie actoren als uitgangspunt genomen, die elk een andere prijsmaatregel wilden invoeren met ook allemaal een eigen doel: het Rijk stond daarbij voor de kilometerheffing, de gemeente Amsterdam voor een cordontol om Amsterdam en de NS voor wijziging van de treintarieven. Mijn vraag daarbij was: hoe pakt beprijzing uit wanneer deze partijen bijvoorbeeld optimaal samenwerken of juist niet? Ik heb gekeken naar de resultaten voor één prijsmaatregel tegelijk, maar ook naar de combinaties van prijsmaatregelen.'

Kilometerheffing effectief

De resultaten laten zien dat in de oplossing bij samenwerking tussen de actoren, er geen cordontolheffing hoeft te worden ingevoerd, omdat de kilometerheffing - die wordt ingezet om de sociale welvaart te verbeteren - een betere maatregel is om het achterliggende doel van de cordontolheffing, de economische positie van de stad, te bereiken.

Verder bleken de uitkomsten onder samenwerking en competitie in de casestudie niet ver uit elkaar te liggen. Wel is duidelijk dat de nationale overheid en de spoorwegen conflicterende belangen hebben, aldus Smits. 'De studie wijst uit dat je een prijsniveau zou kunnen implementeren waarbij de spoorwegen niet direct veel winst maken, maar wel financieel gecompenseerd worden door het Rijk.'

Congestie en milieu
Ook bracht Smits reistijdwinsten en emissievermindering in kaart. Hierbij gebruikte hij de nieuwste modelinnovaties om een zo realistisch mogelijk beeld van de verkeerssituatie te schetsen, en de rekentijden beperkt te houden. Smits: 'Als de partijen samenwerken, kunnen de verliesuren in de spits met 60 procent worden verminderd en kunnen de emissies in de Randstad met 6 procent worden verminderd. Bedenk hierbij wel dat deze studie vooral was bedoeld om het model te testen. Voor daadwerkelijke beleidsdoeleinden is een nadere verfijning en kalibratie vereist.'

Realistisch en haalbaar

Smits: 'Mochten overheden weer overwegen om beprijzing te gaan inzetten, dan kan mijn aanpak gebruikt worden om verschillende oplossingen te bekijken, potentiële conflicten te identificeren en suggesties te doen voor winstverdelingen tussen de partijen. Dat kan tot op een behoorlijk gedetailleerd en realistisch niveau met mijn model. Je kunt de 'onderhandelingstafel' zoals deze er in het echt uitziet in het model stoppen, waardoor je een uitkomst krijgt die ook in het echt haalbaar is.'

Achtergrondinformatie

Het promotieonderzoek 'Strategic Network Modelling for Mobility Pricing' door Erik-Sander Smits maakt deel uit van het programma 'Innovative Pricing for Sustainable Mobility (I-PRISM)', een onderdeel van het NWO-programma Duurzame Bereikbaarheid van de Randstad. Promotoren zijn prof.dr.ir. Bart van Arem en prof.dr. Michiel Bliemer. Meer informatie bij Erik-Sander Smits, e.smits@tudelft.nl

 
Auteur: Ymkje de Boer, NWO

Erik-Sander Smits, TU Delft. Zijn promotieonderzoek 'Strategic Network Modelling for Mobility Pricing' maakt deel uit van het programma 'Innovative Pricing for Sustainable Mobility (I-PRISM)', een onderdeel van het NWO-programma Duurzame Bereikbaarheid...

mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.