Achterstallig onderhoud bij infrastructuur (VK 2/2014)

maandag 17 maart 2014
timer 3 min

Vraag van de redactie:
Welk onheil staat ons te wachten als er onvoldoende geld is voor de noodzakelijke vervanging van infrastructuur? Zijn de Hollandse Brug en de sluis bij Eefde incidenten of symptomen?

Antwoord Marcel Hertogh:
Na de tweede wereldoorlog hebben we in snel tempo ons land opgebouwd met een piek in de jaren 60 en 70. Kunstwerken zoals bruggen, viaducten en sluizen komen inmiddels aan het einde van de levensduur, mede door hogere belastingen. De aandacht ging tot voor kort vooral naar de nieuwbouwprojecten, evenals het meeste geld en de brains. Beheer en onderhoud waren duf en minder gunstig voor je carrière. De laatste 5 jaar zien we een snelle verandering, geholpen door een aantal afsluitingen en inventarisaties. Opvallend snel verschuift de aandacht naar beheer en onderhoud. We hebben er zelfs een naam voor gevonden: asset management. Waar de beheerder voorheen laat in het project kon opdraven, gaf een directeur van een provincie onlangs treffend aan: ‘De beheerder is de baas!’

De neuzen beginnen in dezelfde richting te staan. Mensen houden niet van onzekerheid en wel van uitdagende opgaven. Wat moet er gebeuren?

Ten eerste professioneel asset management, waarbij beheerders als RWS, ProRail, gemeenten en provincies zich in een versneld tempo afvragen: hoe lang gaan mijn kunstwerken nog mee? Hoe kan ik mijn netwerk monitoren? Hoe kan ik de prestatie van mijn netwerk op peil houden, tegen welke kosten en met welke risico’s (zoals veiligheid)? En ga zo maar door.

Ten tweede: de kosten van de vervangingsopgave en toekomstig beheer. Op onderdelen komen hier nu berekeningen voor. Maar dit is nodig voor álle infrastructuren om de politiek een totaaloverzicht te kunnen geven. Dan weten we welke opgave op ons afkomt. De eerste berekeningen van de vervangingsopgave laten zien dat de kosten inderdaad toenemen, maar als percentage van het totale budget voor infrastructuur niet exceptioneel. De overtuiging is wel: het moet allemaal slimmer en goedkoper kunnen.

Ten derde: laten we opnieuw onze netwerken beschouwen. De vervangingsopgave is een mooie aanleiding voor een frisse blik.

Ten vierde: innovatie! Laten we nu niet meteen denken: mag de kwaliteit een onsje minder? Beter is: kunnen we met bijvoorbeeld 30 procent besparing dezelfde kwaliteit leveren? Maak de weg vrij voor innovaties via onderzoeksprogramma’s en via slimme contractering. We kunnen onze infrastructuur duurzamer aanleggen en flexibeler inspelen op veranderende belastingen door slim gebruik te maken van scenario’s en modulair bouwen. Het onderhoud kan best efficiënter, zo werkt ProRail aan modulaire wissels waarvan de vervanging 30 seconden duurt in plaats van 4 uur voor conventionele. Een andere innovatie is zelfhelend asfalt. We kunnen functies toevoegen aan infrastructuur zodat de waarde toeneemt, zoals het afgeven van energie (via bijvoorbeeld inductie). Aan de TU Delft is veel onderzoek opgestart naar de sterkte van constructies ‘op leeftijd’, die vaak sterker blijken te zijn dan waarvoor ze zijn berekend. Om de veroudering te begrijpen, is het ‘aging center’ opgericht. Ons bedrijfsleven kan met deze kennis en innovaties de internationale concurrentiepositie versterken.

Ten vijfde: mensen in de beheersorganisatie met voldoende verstand van asset management om dit geheel te organiseren en aan te sturen. Vanwege de veroudering van veel organisaties - die vooral bij personeel geldt - en een focus op procesmatige competenties, worden deze mensen steeds schaarser. Ondanks de huidige acties, hoef je geen glazen bol te hebben om te onderkennen dat er nog wel een paar bruggen, viaducten en sluizen komen die onverwachts moeten worden afgesloten. Maar het zal geen onheil worden. Daarvoor is de transitie op tijd ingezet. 

 
Auteur: Margriet Verhoog

Marcel Hertogh, hoogleraar infrastructuur, TU Delft

mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.