Staat valt ongezonde lucht niet te verwijten

Hoewel Nederland niet aan de Europese normen voor luchtkwaliteit voldoet, valt de Nederlandse overheid daarin niets te verwijten. Dat was het oordeel van de rechtbank in de bodemprocedure die Milieudefensie tegen de Staat had aangespannen. Milieudefenisie is teleurgesteld over de uitspraak en berraad zich over verdere stappen.

Milieudefensie en 57 Nederlanders eisten dat de Nederlandse Staat stopt met het schenden van mensenrechten, in het bijzonder het recht op gezondheid, en dat tenminste voldaan moet worden aan de Europese luchkwaliteitsnormen.

In het vonnis oordeelt de rechtbank wel dat de Staat de Europese luchtkwaliteitsnormen overschrijdt, maar het probleem zo complex is, dat het de overheid niet te verwijten valt dat de Nederlandse luchtkwaliteit nu en in 2020 niet aan de Europese grenswaarden voldoet. Milieudefensie en de mede-eisers hadden volgens de rechter ook duidelijker moeten bewijzen dat de al genomen maatregelen tekort schieten en dat iemand hier concreet schade van heeft ondervonden.

Andere zaken

In Engeland, België en Tsjechië werden vergelijkbare zaken gevoerd. Daar oordeelden de rechters dat nationale overheden tot de orde moesten worden geroepen bij dergelijke overtredingen. De Nederlandse rechtbank gaat echter mee met het standpunt van de Staat, die onder andere had gesteld dat 'knelpunten in de binnensteden doorgaans noodzakelijk zijn voor de bereikbaarheid van de binnensteden'.

Kort geding

De rechtbank stelde Milieudefensie in september nog in het gelijk in een kortgedingprocedure en veroordeelde de Staat tot het maken van een nieuw Luchtkwaliteitsplan en tot het identificeren van de knelpunten en treffen van maatregelen.

Lees ook: Rechtbank maant Staat om aan Europese luchtnormen te voldoen

De Staat ging daartegen niet in beroep. Staatssecretaris Van Veldhoven presenteerde vervolgens eind oktober een Luchtkwaliteitsplan: een pakket vol met maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Volgens Milieudefensie was dat echter nog onvoldoende.

Lees ook: Overheid presenteert luchtkwaliteitsplan

Verdere strijd
Milieudefensie gaat de uitspraak samen met advocaat Phon van den Biesen verder bestuderen. Anne Knol van Milieudefenisie: "Ondertussen gaan we hoe dan ook door met onze strijd voor gezonde lucht. Wij vinden het oneerlijk dat zoveel mensen zo’n hoge prijs moeten moeten betalen, omdat de overheid per se 130 kilometer per uur op de snelweg wil toestaan, of mensen met oude diesels in een stadscentrum wil laten rijden.”

In 2018 gaat Milieudefensie met honderden 'luchtwachters' aan de slag om gemeenten aan te zetten om snel maatregelen te nemen voor gezonde lucht en prettige, leefbare steden.