Parkeerrechten verhandelen werkt

donderdag 13 september 2018
timer 4 min
Verhandelbare mobiliteitsrechten bieden een effectieve en budgettair neutrale mogelijkheid om het gedrag van automobilisten te beïnvloeden. Onderzoekers van de VU in Amsterdam experimenteerden met verhandelbare parkeerrechten die in het experiment uitpakten als verwacht.

Proefpersonen maakten twee weken lang elke werkdag een virtuele parkeerkeuze waarbij ze konden kiezen tussen betalen van een dagtarief uit een beschikbaar gesteld virtueel persoonlijk budget en betalen met een verhandelbaar parkeerrecht. De parkeertarieven wisselden per dag. Aan het begin van de week was voor de deelnemers duidelijk welk tarief op welke dag zou gelden. Ze konden dus afwegen hoe ze die week het budget zouden inzetten en of ze rechten zouden verhandelen of niet.

In de ene week kregen ze twee parkeerrechten en een hoog budget van 15,50 euro, in de andere week vier parkeerrechten en een laag budget van 10,50 euro. Elke week waren er ongeveer evenveel deelnemers met weinig rechten en een hoog budget, als deelnemers met veel rechten en een laag budget. De parkeerrechten konden ze op elk moment verkopen of aankopen tegen een koers die veranderde afhankelijk van het handelsgedrag van de deelnemers. Om deelnemers te motiveren zo serieus en slim mogelijk te kiezen, werd het budget dat deelnemers aan het eind van elk van de speelweken overhielden in echt geld aan hen uitbetaald. 

Rationele keuzes 

Promovendus Devi Brands voerde het onderzoek uit. “We hebben gelet op het handelsgedrag: begrijpen de deelnemers het concept van verhandelbare rechten zoals het bedoeld is? Daarnaast hebben we gekeken naar de vraag en het aanbod van mobiliteitsrechten en in het bijzonder naar de dynamiek van de koers van mobiliteitsrechten. De verwachting was dat elke deelnemer zijn rechten zou gebruiken voor de ‘duurdere’ dagen en zijn budget voor de goedkopere. We verwachtten dat de deelnemers in de week met maar twee rechten, een recht zouden bijkopen. In de week met vier rechten zou het juist interessant zijn om een parkeerrecht te verkopen. In het experiment ging het ook daadwerkelijk zo. Veruit de meeste deelnemers (ongeveer 93 procent van alle keuzes) maakten de ‘rationele’ keuze, overeenkomstig de ingebouwde prikkel en met het oogmerk om de persoonlijke winst te maximaliseren. De meeste irrationele keuzes werden gemaakt in situaties waarin deze relatief weinig invloed hadden op persoonlijke budgetten.” 

Niet lastig 

Uit een enquête na afloop bleek dat de meeste deelnemers het niet lastig vonden om tot een goede parkeerkeuze te komen. Ook het bepalen van de beste handelsstrategie vonden de meeste deelnemers niet lastig, al was daarvoor wel wat denkwerk nodig. Brands: “Dit is in overeenstemming met wat we verwacht hadden. Voor het maken van de rationele parkeerkeuze hoefden de deelnemers alleen het dagtarief voor het parkeren te vergelijken met de geldende koers van de verhandelbare rechten. Bij het nemen van beslissingen om rechten aan te kopen of te verkopen speelden ook verwachtingen over het toekomstige koersverloop en de nog te maken keuzes een rol.” 

Geen geldstroom tussen wegbeheerder en gebruikers 

Na twee weken ervaring is ongeveer 45 procent van de deelnemers het eens met de stelling dat verhandelbare parkeerrechten een goed alternatief voor betaald parkeren zou kunnen zijn. Het aantal deelnemers dat het oneens is met die stelling, is met 23 procent fors kleiner. Brands: “Bovendien heeft dit instrument als voordeel dat het op geaggregeerd niveau budgetneutraal is: er is geen geldstroom tussen wegbeheerder en weggebruikers. Dit in tegenstelling tot vormen van belastingen of beloningen.” 

 

In het onderzoeksprogramma Smart Regions of the Future werken consortia van onderzoekers en praktijkpartijen samen aan vraagstukken rond ruimte, wonen, bereikbaarheid, economie en bestuur. SURF valt onder het kennisinitiatief Verbinden van Duurzame Steden van NWO, het Rijk, Platform31 en Regieorgaan SIA. Het onderzoek naar verhandelbare parkeerrechten door Devi Brands maakt onderdeel uit van de SURF-onderzoeksprojecten U-SMILE en IP-SUNTAN. 

 

 

 
Auteur: Ymkje de Boer

mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.