Niet één reden voor succesvol fietsbeleid aan te wijzen

Er is niet één oorzaak aan te wijzen waarom het fietsbeleid in Nederland zo geslaagd is. Dat zeiden de wetenschappers Ruth Oldenziel en Kevin Krizek op het wereldfietsconcgres Velo-city 2017 in Nijmegen.

Oldenziel is professor Geschiedenis der Techniek aan de TU Eindhoven, Krizek is professor Planning & Design aan de Universiteit van Colorado en gastprofessor op het gebied van Fietsbeleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Krizek vergeleek Boulder (Colorado, VS), Amsterdam en Medellin (Colombia): drie steden die elk op hun eigen manier fietsen hoog op de agenda hebben staan. Boulder is een relatief progressieve Amerikaanse stad met twaalf procent fietsaandeel, Amsterdam is ‘de koning der fietssteden’ en Medellin is sterk in ontwikkeling.

Fietsvoorzieningen

Krizek ontwikkelde een formule met fietsaantrekkelijkheden en fietsweerstanden. Hij keek daarbij naar de dichtheid van het stratenpatroon en het aandeel wegen met fietsvoorzieningen (zoals fietspaden en stroken). Ook vergeleek hij het aantal verkeersdoden met elkaar, het reliëf, de bevolkingsdichtheid en het grondgebruik.

Amsterdam en Medellin hebben een vergelijkbare straatdichtheid, maar Amsterdam kent veel meer fietsvoorzieningen. Tachtig procent van de straten is daar in meer of mindere mate ingericht op de fiets. In Medellin is dat maar tien procent. Boulder scoort beter met een kwart fietsvoorzieningen op alle straten, maar daar is de dichtheid van straten een stuk lager. “Fietsen is toch een verbeterde vorm van lopen”, legde Krizek uit. “Hoe meer connecties je hebt in een relatieve nabijheid, hoe aantrekkelijker fietsen wordt.”

En ook daar scoren zowel Amsterdam als Medellin erg goed met 28 en 25 kilometer fietspad per vierkante kilometer. Boulder komt niet verder dan 8 kilometer. Dat komt ook doordat Amsterdam en Medellin een vrij hoge bevolkingsdichtheid hebben. Die in Boulder is een stuk lager.

Verkeersdoden
Het aantal verkeersdoden per jaar is in Medellin echter een stuk hoger: 100 mensen komen daar jaarlijks om in het verkeer tegen slechts 8 in Boulder en 4 in Amsterdam. Ten slotte heeft Amsterdam als voordeel dat het grotendeels vlak is, waar Medellin en Boulder veel heuvelachtige stukken hebben.

Alle factoren samen zorgen ervoor dat alleen in Amsterdam op dit moment de positieve invloeden de negatieve ruim teniet doen. Aan vrijwel alle factoren is echter iets te doen, behalve aan het reliëf van de stad.

Nederlandse fietsmentaliteit

Zowel Oldenziel als Krizek wezen ook nog op de Nederlandse mentaliteit. “Nederlanders zijn enorm gedreven in IT-achtige oplossingen”, zei Krizek. Op de vraag of er één ding is dat een willekeurige middelgrote Europese stad kan doen om een fietsstad te worden, moest Oldenziel het antwoord schuldig blijven: “Er is niet een oplossing, maar een langdurige adem van maatregelen en samenwerkingen met partijen in het veld. Dat is niet het meest sexy antwoord, maar wel waar.”

Professor Krizek voorspelt omwenteling in het verkeer

 
Auteur: Vincent Wever