Nieuws uit het hbo-onderwijs (VK 3/2016)

In

In deze aflevering van nieuws uit het hbo-onderwijs:

• Windesheim Zwolle onderzoekt mee in een SURF-project,

• Windesheim Flevoland trekt naar Boedapest,

• NOVI-Verkeersacademie biedt opleidingen voor elk motief,

• NHTV signaleert animo voor Engelstalige integrale studie en

• NHL-studenten verdiepen zich in interessante afstudeeronderzoeken.

Windesheim Zwolle doet mee in SURF-project Smart Cycling Futures

 

Marcus Popkema: ‘Vanaf 1 september onderzoeken studenten van de opleiding RO-Mobiliteit de effectiviteit van innovaties op het gebied van de fiets. Deze mogelijkheid ontstaat doordat de opleiding en het lectoraat Gebiedsontwikkeling van de hogeschool deelnemen in het onderzoeksproject ‘Smart Cycling Futures’.

 

Dit project wordt mogelijk gemaakt door een subsidie van Platform 31, NWO en SIA in het kader van het SURF-programma dat onder het thema ‘Verdus’ valt.

In SURF werken consortia van wetenschappelijk onderzoekers en praktijkpartijen in stedelijke regio's samen aan kennis op de raakvlakken van ruimte, wonen, bereikbaarheid, economie en bestuur. Verder staan kennisontwikkeling in co-creatie met beleid en praktijk centraal.

 

Het programma zal nieuwe kennis en handelingsperspectief opleveren voor Nederlandse stedelijke regio's. In dit onderzoeksproject werkt Windesheim Zwolle op het gebied van onderzoek samen met de universiteiten van Amsterdam, Utrecht en Eindhoven. In deze vier steden zijn de respectievelijke stedelijke en regionale partijen betrokken voor de praktijkinbreng. Hiernaast maken CROW Fietsberaad en het KiM onderdeel uit van het consortium. 

 

Vier jaar
Smart Cycling Futures is een praktijkgericht onderzoek naar de effecten van fietsinnovaties op de (economische) vitaliteit van stad en regio. Innovaties als slimme fietspaden die oplichten bij gebruik, beloningssystemen om fietsgebruik te bevorderen en fietsdeelprogramma’s worden hierbij onder de loep genomen.

Smart Cycling Futures is een praktijkgericht onderzoek naar de effecten van fietsinnovaties op de (economische) vitaliteit van stad en regio. Innovaties als slimme fietspaden die oplichten bij gebruik, beloningssystemen om fietsgebruik te bevorderen en fietsdeelprogramma’s worden hierbij onder de loep genomen.

 

Centraal staat hoe deze, en andere, innovaties in de praktijk werken, wat de kosten en baten zijn en wat uiteindelijke de invloed is op de vitaliteit van stad en regio. Studenten gaan bijdragen aan het uitproberen van de innovaties en het vaststellen van de opbrengst ervan. Het project heeft een looptijd van vier jaar, gedurende deze tijd kunnen studenten én docenten volop leren over mogelijkheden om het fietssysteem te verbeteren.’

 

 

 

Studenten Windesheim Flevoland werken aan fietsproject Boedapest

Marlies Schnackers: 'De tweedejaars studenten hebben in april Boedapest bezocht. Doel van de reis is het adviseren van de Transportorganisatie BKK (Centre for Budapest Transport) over verbetering en uitbreiding van het deelfietsstysteem in Boedapest.

 

 

Het opdoen van ervaring in het buitenland is belangrijk binnen de opleiding. De studenten, die zelf een buitenlandse opdracht moesten werven, zijn door Herbert Tiemens in contact gebracht met de Nederlandse Ambassade in Boedapest.

 

De timing bleek perfect te zijn: momenteel buigt Boedapest zich over de vraag welke maatregelen nodig zijn om ook in het gebied Óbuda, een gebied ter grootte van Almere-Poort, het fietsdeelsysteem te introduceren. Dit gebied is volop in ontwikkeling, een nieuwe tramlijn wordt aangelegd en de Wereldkampioenschappen zwemmen vinden er in 2017 plaats.

 

De uitvoering van de opdracht heeft in nauw overleg met de BKK plaatsgevonden. De BKK is behalve de verzorger van al het openbaar vervoer in Boedapest ook uitvoerder en beheerder van het deelfietssysteem, genaamd MOL Bubi. MOL is het grootste oliebedrijf van Hongarije en is verantwoordelijk voor een groot deel van de financiering van het systeem.

 

De studenten hadden zich van tevoren verdiept in de faal- succesfactoren van deelfietsen door voorbeelden in Nederland en in buitenlandse steden met elkaar te vergelijken. Ter plaatse hebben de studenten het bestaande systeem beoordeeld door vast te stellen welke fietsvriendelijke maatregelen er nu zijn en hoe de gebruikers deze ervaren (interviews). Ook niet-gebruikers zijn geïnterviewd.

 

Vervolgens is de infrastructuur in het uitbreidingsgebied bekeken en geconcludeerd welke locaties aangepast moeten worden. Voor deze plekken (routes en kruispunten) zijn fietsvriendelijke maatregelen voorgesteld. Daarbij is gebruik gemaakt van de ontwerprichtlijnen en voorbeelden van fietsvriendelijke wegen en fietsstraten in Nederland. Voor drie locaties zijn concrete maatregelen voorgesteld.

 

De hele week door was de BKK enthousiast over het verloop van het project. Dit werd tijdens de presentatie bevestigd door de aanwezigheid van de CEO van de BKK en een aantal andere werknemers van de vervoerder. De uitkomsten uit het onderzoek van de studenten zullen worden meegenomen bij de verdere uitvoering.

In het kader van het Cycling Festival Europe hebben de studenten kennis kunnen uitwisselen en ook nieuwe inzichten in Boedapest opgedaan die in Nederland nog maar op beperkte schaal worden toegepast.

 

NOVI Verkeersacademie: Vele motieven leiden naar Utrecht.

 

Bo Boormans: 'NOVI Verkeerskunde kent zowel studenten als cursisten. Studenten kennen we sinds 2005 en volgen intensief een van onze geaccrediteerde opleidingen tot verkeerskundig medewerker (niveau 5, associate degree) of tot verkeerskundige (niveau 6, bachelor). Cursisten zijn vakgenoten die in beginsel losse modules, ofwel leerblokken volgen. Het onderwijs is hetzelfde, zij ronden elk leerblok met een tentamen of opdracht af en verdienen daarmee officiële hbo-studiepunten.

 

Sinds de deuren voor cursisten zijn geopend vindt een groeiende groep de weg naar ons opleidingsgebouw in Utrecht. De motieven zijn legio: kennis maken met ‘verkeerskunde’, voorzichtig wennen aan weer naar school gaan, bewust spreiden van de studielast over meerdere jaren, ontbrekende competenties inhalen (zoals een groene golf leren ontwerpen), de horizon verbreden, etc.

 

En laatst maakten we kennis met een nieuwe categorie cursisten. Een student van een deeltijdopleiding Civiele techniek volgde onze vierdejaars leerblokken Verkeersveiligheidsbeleid en Verkeersplanologie als officiële minor.

 

Komend studiejaar wordt het voor instromende mbo-ers nog aantrekkelijker om kennis te maken met ons vakgebied: negen eerstejaars leerblokken worden samen als Instroomcursus Verkeerskunde aangeboden. Alle thema’s komen hierbij in de volle breedte aan bod, met een gezonde mix van theorie en praktijk. Voorkennis is niet nodig, een gezonde interesse volstaat. De onderdelen zijn facultatief en in eigen tempo te volgen, waarbij de cursist zich op elk gewenst moment kan inschrijven als student: voor hen die de smaak te pakken hebben.'

 

 

NHTV: Integrale sturing en ontkokering overheidsapparaat

 

Don Guikink: 'Het vakgebied van Built Environment is dynamisch en in ontwikkeling. Ruimtelijke vraagstukken werden voorheen veelal sectoraal benaderd, maar met de ontwikkeling van 'Smart Cities' is er meer en meer behoefte aan integrale sturing en ontkokering van het overheidsapparaat.

 

Daarnaast krijgt de markt meer in te brengen in het ruimtelijke domein; Initiatieven zoals Uber en Airbnb zetten historische marktsegmenten op zijn kop, en dit is nog maar het begin. Ten slotte wordt ons vakgebied steeds sterker in een internationale context geplaatst en neemt internationale samenwerking in belang toe.

 

Binnen de opleiding Built Environment van de Academie Stedenbouw, Logistiek en Mobiliteit van de NHTV zijn we voorbereid op deze ontwikkelingen. Sinds 2015 bestaat er een Engelstalige variant: International Spatial Development (ISD).

 

ISD is een vierjarige fulltime opleiding die 100% in het Engels wordt aangeboden. ISD is opgebouwd aan de hand van zes relevante en actuele thema’s binnen het ruimtelijke domein: Urban Design, Sustainable Mobility, Transformation, Water Management, Energy Management en Smart Cities. In het studiejaar 2015/2016 studeren momenteel zo’n 20 studenten onze nieuwe studierichting ISD.

 

Voor het aankomende jaar hebben zich inmiddels ruim 40 studenten aangemeld met 17 verschillende nationaliteiten. Op www.shapingsociety.nl/en staat een aantal concrete projecten genoemd.'

 

NHL: Afstuderen

 

Cor van der Klaauw: ‘Dit halfjaar staat voor de 4e jaars studenten Mobiliteit in het teken van het afstuderen. Een belangrijke periode op weg naar het fel begeerde diploma. Halverwege is er een tussenpeiling: een moment waarop de studenten de stand van zaken presenteren van hun afstudeeronderzoek.

 

Naast planning en presentatie van de stand van zaken, biedt de tussenpeiling ook een mooie kans om dilemma’s en vragen voor te leggen aan medestudenten en docenten. Ook dit jaar vallen interessante afstudeeronderwerpen op.

 

Zo houdt een student zich bezig met de vraag waarom er op de A7 tussen Drachten en Leek relatief veel verkeersongevallen gebeuren. Hoe kom je van onverklaarbare tot verklaarbare ongevallen? Literatuuronderzoek geeft aan welke onderzoeksmethode moet worden toegepast: een online-enquête. En dat werkt. Binnen een week hebben 450 automobilisten gereageerd.

 

Observaties
Een tweede afstudeerder onderzoekt in opdracht van de provincie Groningen de toepassing van onbewuste gedragsbeïnvloedingsmaatregelen om de veiligheid van het (brom) fietsverkeer op het fietspad van Hoogezand naar Groningen te verbeteren. Observaties van verkeersgedrag op twee locaties moeten inzicht geven in de ongevalskans en het gedrag dat automobilisten en (brom)fietsers vertonen. De juridische afdeling van de provincie geeft helaas geen toestemming voor het maken van filmobservaties, zodat er andere observatiemethodes ingezet moeten worden.

Een tweede afstudeerder onderzoekt in opdracht van de provincie Groningen de toepassing van onbewuste gedragsbeïnvloedingsmaatregelen om de veiligheid van het (brom) fietsverkeer op het fietspad van Hoogezand naar Groningen te verbeteren. Observaties van verkeersgedrag op twee locaties moeten inzicht geven in de ongevalskans en het gedrag dat automobilisten en (brom)fietsers vertonen. De juridische afdeling van de provincie geeft helaas geen toestemming voor het maken van filmobservaties, zodat er andere observatiemethodes ingezet moeten worden.

 

Voor de student weinig motiverend, maar de hulp van medestudenten en docenten tijdens de tussenpeiling helpt de student om met zijn onderzoek verder te gaan. In Amsterdam is het maken van filmobservatie geen probleem. Hier onderzoekt een student de ruimtevraag van de voetganger in de binnenstad aan de hand van observaties.

 

Aanleiding voor het onderzoek is de toename van de drukte in de binnenstad, de beperkte ruimte en het feit dat de voetganger als serieuze modaliteit én als economische factor van formaat wordt gezien, met name ook door de politiek. Kennis ontbreekt over de omvang van voetgangersstromen. De komende tijd worden verschillende locaties onderzocht om uiteindelijk te komen tot een referentiekader waarbij verschillende comfortniveaus worden onderscheiden.

 

Autodelen
Het vierde onderzoek is naar peer-to-peer-autodelen en naar de rol van gemeenten hierbij. Aanleiding hiervoor is de Green Deal autodelen waarin gesteld is dat er in 2018 100.000 deelauto’s in Nederland moeten rijden. Wat is het effect daarvan op leefbaarheid, bereikbaarheid en veiligheid? Rond de zomer zullen we de antwoorden weten van de vier studenten op hun hoofdonderzoeksvragen.’

Het vierde onderzoek is naar peer-to-peer-autodelen en naar de rol van gemeenten hierbij. Aanleiding hiervoor is de Green Deal autodelen waarin gesteld is dat er in 2018 100.000 deelauto’s in Nederland moeten rijden. Wat is het effect daarvan op leefbaarheid, bereikbaarheid en veiligheid? Rond de zomer zullen we de antwoorden weten van de vier studenten op hun hoofdonderzoeksvragen.’