Use Case Spookfiles A58: Road Works Warning

Dit artikel is verschenen in Verkeerskunde 4/2016 onder de titel: ‘Opgeleverd: multifunctioneel, coöperatief wegkantsysteem’

De ruim 30 projectpartners van Spookfiles A58 hebben de afgelopen twee jaar hard gewerkt aan een nieuw coöperatief voertuig-wegkantsysteem. De infrastructuur van dit systeem is open en dienstenonafhankelijk opgezet, wat wil zeggen dat externe partijen gemakkelijk kunnen aanhaken met hun eigen coöperatieve diensten. Maar werkt dat ook in de praktijk? Jazeker, zo blijkt uit een interessante proef met de dienst Road Works Warning, uitgevoerd in opdracht van Rijkswaterstaat.

In het project Spookfiles A58  werken bedrijven, overheden en kennisinstellingen aan de introductie van het coöperatieve voertuig-wegkantsysteem. De A58 tussen Tilburg en Eindhoven is het proefterrein: hier staan 34 wegkantbakens voor snelle communicatie over wifi-p. Dankzij het systeem en z’n bakens kunnen (coöperatieve) voertuigen en de weginfrastructuur voortdurend informatie delen en zo ‘samenwerken’ aan een efficiënt en veilig verkeerssysteem.

Om de technologie te beproeven hebben de projectpartners meteen een eerste coöperatieve dienst ontwikkeld, de spookfiledienst. Op basis van nauwkeurige informatie over snelheidsverschillen op het proeftraject krijgen deelnemers gepersonaliseerde in-car snelheidsadviezen.

Zo’n eerste werkende dienst is een mooi resultaat, maar tegelijkertijd niet meer dan een begin. Voor wegbeheerders en weggebruikers is investeren in de systemen namelijk alleen interessant als er zicht is op een hele reeks aan hoogwaardige informatie- en adviesdiensten. En dat is pas reëel als verschillende serviceproviders, niet slechts de eigenaar of ontwikkelaar van het systeem, gemakkelijk met hun applicaties kunnen aanhaken.

Het coöperatieve systeem in Spookfiles A58 is om die reden open en dienstenonafhankelijk opgezet, volgens Europese standaarden. Om te kunnen bepalen hoe die ‘openheid’ in de praktijk uitpakt, is nog tijdens het testen van de eigen spookfiledienst alweer een nieuwe proef uitgezet: lukt het om vlot applicaties van andere partijen live te krijgen? Als dienst is Road Works Warning gekozen, oftewel in-car waarschuwingen en aanwijzingen bij wegwerkzaamheden, ontwikkeld door het project Coöperatieve ITS Corridor.

Twee weken
Road Works Warning is een ‘use case’ van het in 2015 gestarte Europese project Coöperatieve ITS Corridor. Nederland, Duitsland en Oostenrijk werken hierin aan de introductie van coöperatieve diensten op het tracé Rotterdam-Frankfurt-Wenen. Rijkswaterstaat, trekker van het Nederlandse deel van het ITS Corridor-project, had de wegwerkzaamhedendienst op papier uitgewerkt en eerder succesvol technisch getest tijdens live-wegwerkzaamheden op de A16. Ook had zij al in functionele termen een ‘profiel’ opgesteld van de in-car berichten over wegwerkzaamheden. Conform dat profiel zijn twee testmeldingen aangemaakt, met daarin de datum en tijd van de werkzaamheden, de exacte locatie en de getroffen maatregelen, waaronder de afsluiting van een rijstrook en snelheidsbeperkingen.

De Spookfiles-partners zijn begin december 2015 met deze gegevens aan de slag gegaan. Het Spookfiles A58-systeem maakt gebruik van de berichtenstandaard DENM, Decentralized Environmental Notification Messages, gestandaardiseerde berichten voor weggebruikers in een bepaald geografisch gebied. De testmeldingen van ITS Corridor werden daarom ‘vertaald’ naar DENM en via drie verschillende applicaties klaargezet voor verzending. De verdere afhandeling van de service – het ‘uitzenden’ van de DENM en het op de juiste locatie weergeven op het schermpje in de juiste voertuigen – loopt via de bestaande infrastructuur en communicatielijnen van het coöperatieve systeem.

Het hele proces om de ‘vertaling’ van berichten te organiseren en in het coöperatieve systeem van Spookfiles A58 te integreren heeft zegge en schrijve twee weken geduurd. Op dinsdag 15 december 2015 is de dienst op de A58 gedemonstreerd. De twee testwaarschuwingen zijn ‘uitgezonden’ in het geografische doelgebied, door de coöperatieve voertuigen (dat wil zeggen: de on-board units in de testvoertuigen) opgepikt en op de juiste locatie aan de bestuurder getoond. De proef verliep succesvol voor elk van de drie waarschuwingsapplicaties.

Verbeterpunten
De demonstratie heeft enkele interessante verbeterpunten aan het licht gebracht. Het gaat bijvoorbeeld om het juiste gebruik van het standaardformaat DENM. Niet alle gegevens die Rijkswaterstaat kon delen over de werkzaamheden pasten goed in een DENM, mede doordat er behalve informatie over de wegwerken zelf ook veel informatie over de verschillende maatregelen (zoals snelheidsbeperkingen, verdrijfpijlen, rode kruizen) werd gedeeld. Een mogelijke oplossing is om behalve berichten van het type DENM, ook berichten van het type IVI/IVS te verzenden.  Uitsluitsel hierover is belangrijk om de use case Road Works Warning te kunnen ‘doorontwikkelen’.

Een ander aandachtspunt is welke informatie en adviezen er eigenlijk in-car gepresenteerd moeten worden en in welke vorm. Dit is een typisch human factors-vraagstuk: wat is nog behapbaar voor de verkeersdeelnemer? Wegbeheerders en marktpartijen zullen hier samen richtlijnen voor moeten opstellen, het liefst natuurlijk Europabreed.

Gevalideerd
De verbeterpunten betreffen vooral de functionele invulling van de dienst. Als het puur gaat om de opzet en technologie van het coöperatieve voertuig-wegkantsysteem van Spookfiles A58, dan zijn met de Road Works Warning-proef twee belangrijke zaken gevalideerd. Allereerst is gebleken dat de Spookfiles A58-infrastructuur en bijbehorende koppelvlakken het mogelijk maken om in (heel) korte tijd nieuwe toepassingen uit te rollen. Tevens is gevalideerd dat de wegbeheerder Rijkswaterstaat met de Spookfiles A58-architectuur verkeersmanagementberichten kan laten versturen door verschillende serviceproviders en dat weggebruikers deze berichten correct ontvangen.

Klik hier voor een uitleg over de werking van het Road Works Warning Systeem.

Naschrift
Wegbeheerders en marktpartijen die interesse hebben in de (kennis)producten van het project Spookfiles A58 kunnen terecht op www.spookfiles.nl/kennisbank. Daar is onder meer het evaluatierapport van de Road Works Warning-case te downloaden. Meer informatie over het project C-ITS Corridor: www.its-corridor.nl

.

 
Auteur: Oene Kertjens, Sistron / Edwin Kruiniger, Essencia Communicatie