Geen project zonder architect

donderdag 25 oktober 2018
timer 3 min

Het ontwerp van ingenieurs voldoet lang niet altijd en dat ligt meestal aan het ontbreken van een integraal en creatief ontwerpproces. Daar zijn architecten of creatieve ontwerpers voor nodig, schrijft Lukas Meursing in zijn paper ‘Geen project zonder architect’ . Hiermee won hij de prijs voor de beste bijdrage aan de 8e landelijke Omgevingsmangementdag in de categorie ‘Algemeen’.  

Bij projecten zoals de aanleg van een nieuwe tunnel, uitbreiding van een weg of spoorweg of versterking van een waterkering gaan we natuurlijk niet over één nacht ijs. Er wordt door ingenieurs een grondige analyse van de opgave gemaakt. Toch blijkt maar al te vaak dat een oplossing uiteindelijk niet blijkt te voldoen of niet optimaal is. Soms zelfs als het beton al wordt gestort.

 

Dit is vaak het gevolg van het ontbreken van een echt integraal en creatief ontwerpproces. Technische, juridische of financiële overwegingen zijn vaak dominant. Er worden al snel paden ingeslagen die zich eerder hebben bewezen of die als het minst risicovol worden beleefd. 

 

Kan het ook anders? De laatste jaren heb ik vaak architecten of andere creatieve ontwerpers bij projecten betrokken. Enerzijds hebben creatieve ontwerpers een grote nieuwsgierigheid naar de opgave in al haar facetten en de beweegredenen daarachter, anderzijds zijn zij in staat om creatieve oplossingen te bedenken waarbij ze zich steeds blijven afvragen of het ook anders of beter kan. Hierbij spelen niet alleen objectieve criteria een rol maar ook beroepsmatig ontwikkelde overtuigingen en intuïtie: het moet kloppen en goed aanvoelen. 

 

Vormgeving voorop 

Bij de Erasmusbrug is niet de technische opgave maar de vormgeving voorop gezet. Dit gold niet alleen voor de brug zelf, ook de onderbouw en aanpalende gebouwen zijn in samenhang met de brug ontworpen. Dat heeft een symbool voor Rotterdam opgeleverd. 

 

Op de Afsluitdijk kan niet langer voldoende water worden afgevoerd naar de Waddenzee door de deuren in de spuisluizen open te zetten bij laag water. Het idee was om pompen in te bouwen in de bestaande spuikokers. Dat bespaart veel geld omdat de bestaande constructie wordt benut. De architect bleef echter doorvragen. Hij voelde dat er iets niet klopte en dat bleek bij nader onderzoek ook het geval te zijn. Zijn voorstel om een gemaal te bouwen tussen of naast de spuigroepen zou te kostbaar zijn. Toch werd dat het ontwerp dat uit de aanbesteding kwam en gebouwd gaat worden. Met ‘spectaculaire eenvoud’ als leidend ontwerpprincipe. 

 

Deze voorbeelden laten zien dat een werkelijk integraal en creatief ontwerpproces de kans op een in alle opzichten geslaagd project aanzienlijk vergroot. Niet alleen sluiten projecten beter aan bij de behoeften van de gebruikers en de omgeving en hebben ze meer esthetische kwaliteit. De technische oplossing is ook vaak beter doordacht en in veel gevallen niet duurder of zelfs goedkoper. 

 

De vaardigheden en werkwijze van creatieve ontwerpers, ingenieurs en omgevingsmanagers zijn complementair aan elkaar. Een gouden driehoek. Het is wel even wennen als ze echt moeten samenwerken maar het kan iets moois opleveren. Er staat een grote hoeveelheid bruggen en sluizen op de rol om te worden vervangen of gerenoveerd. Nederland verdient meer Erasmusbruggen en Afsluitdijken. 

 

 

 
Auteur: Lukas Meursing, omgevingsmanager Rijkswaterstaat Midden-Nederland

De architect bleef doorvragen over de spuiconstructie in de Afsluitdijk

mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.