Hans Jeekel: ‘Invoering van smart mobility vraagt om een transitie’

Jeekel ziet vijf maatschappelijke uitdagingen voor de fysieke mobiliteit: stedelijke mobiliteit, de rol van informatietechnologie, globalisering en vrachtverkeer, energie en klimaat en ten slotte, de volgende generaties. Ontwikkelingen in deze sectoren maken de toekomst van mobiliteit behoorlijk onzeker. Vervolgvraag is wat smart mobility hierbij kan betekenen.

Smart mobility uit zich in: voertuigtechnologie, intelligente transportsystemen, data en nieuwe mobiliteitsdiensten. Jeekel: 'Dit betekent dat de technische wetenschappen, de datawetenschap en de sociale wetenschappen samen nodig zijn om tot werkbare aanpakken te komen. En dan nog is de relatie onderzoek en maatschappelijke uitdagingen nog niet zo eenvoudig. Technische onderzoekers formuleren vaak tussenliggende doelen in termen van iets meer veiligheid, doorstroming, efficiency en comfort. Vanuit deze beperktere doelen resultaten boeken op de grote uitdagingen, dat is nog een lange weg.’

Transitie
Invoering van smart mobility-oplossingen, vraagt daarom om een forse verandering, een transitie. Het dominante patroon, van de individuele auto (rijdend op fossiele brandstof) en in grotere steden een uitgebreid OV (met eigen regels en arrangementen), zal doorbroken moeten worden. Nieuwe infrastructuren zullen moeten worden gerealiseerd en nieuw mobiliteitsgedrag moet worden aangeleerd.

Sturingscapaciteit in mobiliteit versterken
In de kern komt Jeekel tot drie grote invoeringsvragen bij slimme mobiliteit: terughoudendheid bij gebruikers, opschalen en stuurcapaciteit (governance). Met name dit laatste - het vermogen van alle organisaties (overheden, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties) in een sector om gezamenlijke strategieën en praktische aanpakken te ontwerpen en in te voeren - is in mobiliteit laag, stelt Jeekel.

‘De mobiliteitsorganisaties zijn nooit uitgedaagd om met elkaar een robuust, duurzaam en toekomstgericht mobiliteitssysteem te ontwerpen. Elke organisatie koerst tot nu toe dan ook vooral op het eigen belang, en dat leidt hooguit tot incidentele coalities. Zo ontstaat er geen toekomstgericht mobiliteitssysteem. In die zin is, anders dan bijvoorbeeld de waterwereld, de mobiliteitswereld een macho-achtige wereld, terwijl wel duidelijk wordt dat de toekomst om slimme invoeringsnetwerken vraagt. Met name daarin zal geïnvesteerd moeten worden.’

Lees een uitgebreider bericht met een link naar de Nederlandstalige samenvatting van de oratie van Hans Jeekel