‘Matrix-X gaat voor mij nooit aan!’

woensdag 19 december 2018
timer 4 min

Vaste bijrijders van ernstig kleurenblinde chauffeurs geven mondeling gedurende de rit gekleurde signalen langs en boven de weg door. Zulke privé-systemen voorkomen veel ellende omdat visuele verkeersinformatie niet altijd kleurenblind-proof  is uitgevoerd. De oplossing zonder bijrijder is: ’wegbeheerder pas de juiste kleurtinten toe in het verkeer’. In een vroeg stadium van ontwikkeling zijn de kosten hiervoor te verwaarlozen. Later aanpassen kan kostbaar zijn.

Zomer 2005 informeerde mijn bijrijder me over een matrix-kruis boven een Zwitserse snelweg. Dat bleek overbodig, daar ik het oranjerode Zwitserse kruis prachtig zag oplichten, zowel buiten als in tunnels. Terug in het vaderland belde ik direct de RWS-meldlijn (toets 1, gevaarlijke situatie !). Het duurde maanden en vergde vele emails voordat het bij RWS doordrong dat ik de Nederlandse  kruizen nooit zag oplichten. Oók niet in groen! “Het matrixbord is voor mij  zwart, het blijf zwart, en gaat nooit aan!”, schreef ik.

Eind 2005 nodigde toenmalig DG, de heer ir. L.H. Keijts mij uit in het Delftse RWS-testcentrum. Ik vroeg dr. Jan Walraven, dé TNO- kleurenspecialist, om mee te gaan voor wetenschappelijke ondersteuning. Er werd gesteld dat ik de enige zou zijn die de kruizen niet ziet. Ik reageerde: ”Ik ben mogelijk de enige die ‘zegt’ dat hij het niet ziet. Dat is héél wat anders.”

Vervolgens was de oplossing snel duidelijk: Rijkswaterstaat zou de Zwitserse oranjerode tint gebruiken. Deze is zowel voor kleurenblinden als voor kleurzienden duidelijker. Aansluitend bespraken we de verkeersborden; daarover in een volgend blog.

 
Na het productieve gesprek kabbelde de kwestie door met plannen om bestaande kruizen te modificeren: nieuwe kleur specificeren;  kruizen inventariseren (fabrikant, type, jaartal, TNO kleurmeeting overdag en donker); locaties; op basis van files- en ongevallen-historie prioriteiten stellen. Concreter werd het niet.

In 2015 reikte minister Schultz van Haegen via ‘De Telegraaf’ een nieuwe impuls aan: “Rijden onder rood kruis misdadig”. Mijn reactie: “Minister, ú bent misdadig, door rode kruizen te plaatsen die voor rood-blinden niet oplichten, waardoor zij een gevaar-op-de-weg zijn.  Als dít bericht in ‘De Telegraaf’ komt, zijn alle wegpiraten op slag kleurenblind!”.

Hierna werd ik opnieuw uitgenodigd, nu in Den Haag en heb Rijkswaterstaat, via TNO,  de Zwitserse kleurspecificatie bezorgd (Hoe ver moet een burger gaan?). Ditmaal sloeg het aan. Eind 2015 is de nieuwe tint getest – voor de opening – getest in de Ketheltunnel. TNO testte met metingen, ik deed het visueel. Beide met goed resultaat. Waarom dit 10 jaar moest duren, blijft een raadsel. In de periode 2005 tot 2015 is een kleine 100 miljoen euro besteed aan de  installatie van 15.000 kruizen, die voor rood-blinden niet of nauwelijks oplichten. 


RWS discrimineert
Van de 750.000 Nederlanders met een kleurzienstoornis (zie Verkeerskleuren 1/6)hebben 190.000 problemen met het rode pigment in de ogen, waardoor de kleur rood niet of slecht wordt waargenomen. In het verkeer is deze handicap te elimineren door oranjerood als functionele kleur rood toe te passen. Bij verkeerslichten is het bovenste licht in oranjerood uitgevoerd, opdat rood-blinden niet onbewust door ‘rood rijden !’ Met de rode matrix-kruizen discrimineert RWS deze gehandicapten en brengt hen en indirect medeweggebruikers in groot gevaar. 

Gaat RWS eindelijk kleur bekennen met een plan van aanpak om de bestaande kruizen te modificeren, of blijft het nu wachten op een fors ongeluk, waarbij bekend wordt dat kleurenblindheid de oorzaak was. Met daarop volgend een Kamerlid, dat zegt: “Het kan toch niet zo zijn, dat...”. 


Links:
Matrix—X zoals in Nederland tot 2015 wordt gebruikt
Midden: De rood-blinde perceptie van het Nederlandse X 
Rechts:
Het nieuwe oranjerode X, voor iedereen zichtbaar.

DRIPs
Ook bij CROW lijkt helaas een chronisch gebrek aan interesse voor kleurtinten, terwijl een juiste tint – zonder extra kosten – ook voor kleurzienden beter opvalt en daardoor een grote bijdrage kan leveren aan veiliger verkeer. In de CROW-richtlijn ‘Informatievoorziening op dynamische informatiepanelen’ (versie 2017) staat in 2.4  kleurgebruik letterlijk: ‘Veel panelen kunnen wit (of geel) en rood weergeven. Deze kleuren kunnen goed gebruikt worden’. Volgens mij mag je in een richtlijn duidelijke specificaties verwachten, die in  bestel-spec’s worden overgenomen, waardoor fabrikanten de juiste kleurtinten leveren. Met een omschrijving als ‘Doe mij maar rood’ is de kans hierop klein en kleurenblind-proof nog heel ver weg.”      


Serie
Dit is de derde blog in een serie van zes over kleuren in het verkeer. Deze serie beoogt het verkeer veiliger te maken door beter kleurgebruik. Kleurenblind-proof is duidelijker voor iedereen en voorkomt dat kleurenblinden een gevaar op de weg zijn. U vindt deze blog en links naar de eerdere blogs op www.verkeerskunde.nl/blog

Goede dag,
Ik heb wat artikelen gelezen, super dat u zich hiervoor inzet. Is het ook niet verstandig om mensen er op te wijzen dat er kleurenfilters zijn waardoor men kleuren kan waarnemen? Het gaat dan om een bril met gekleurde glazen, waarin ook sterktes verwerkt kunnen worden (merk Xlens) of sinds kort met donkere glazen (merk enchroma, alleen buiten te gebruiken, zonder sterkte). Het mooie van deze oplossing is dat ca 80% van de mensen met kleurenblindheid geholpen kunnen worden (ervaren direct kleuren tijdens een test). Wellicht weet u dit al, maar ik vond dat ik het u in ieder geval moest vertellen. Vriendelijke groet, Pim

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief