‘Keep your lane’ vermindert files

In de strijd tegen files wordt een goedkope effectieve maatregel te gemakkelijk aan de kant geschoven. Met de recente aandacht voor dynamische maximumsnelheden en het strenger handhaven op snelheidsoverschrijdingen is dit een goed moment voor een snelle invoering van het principe ‘keep your lane’ bij maximumsnelheden van 90 km/h en lager.

1. Op dit moment zijn er volop discussies over de maximumsnelheid op snelwegen. De trend lijkt te zijn dat de snelheden bij druk verkeer lager moeten zijn dan bij rustig verkeer. Daarnaast zijn er de experimenten met dynamische maximumsnelheden. Kortom, het huidige beeld is dat lagere maximumsnelheden met name gelden bij situaties met file of met (zeer) druk verkeer. Dit zijn situaties waarin nu al te zien is dat er bij de weggebruikers verschillend wordt gedacht over of er file is of nog net niet. Het gevolg hiervan is dat de ene weggebruiker denkt rechts te mogen inhalen en dat de andere zich daaraan ergert. Met ‘keep your lane’ bij maximum snelheden van 90 km/h of lager verdwijnt deze onduidelijkheid.

2. Weefbewegingen op snelwegen rond discontinuïteiten leiden steeds vaker tot files. Oorzaken hiervan zijn:

• door het toenemende aantal rijstroken op de snelwegen zijn er steeds meer discontinuïteiten waarbij voertuigen bij grote drukte en over een relatief korte afstand in één beweging twee stroken op moeten schuiven;
• erg zwaar belaste rechterstroken, (omdat wij een hoog percentage vrachtverkeer hebben) terwijl de meest linkse strook vaak relatief weinig verkeer heeft;
• het soms erg angstvallig rechtshouden met name op wegvakken met maximumsnelheid 80 km/h en trajectcontrole (men is erg bang voor een boete);
• steeds vaker lastig in- en uitvoegen vanwege de volle rechterstrook.

Met ‘keep your lane’ zullen de linkerstroken beter worden benut en invoegen wordt gemakkelijk. Bij splitsingen van snelwegen bijvoorbeeld A4/A44 en bij de toepassing van parallelbanen (Utrecht, Eindhoven, ’s-Hertogenbosch) kan het verkeer eerder voorsorteren. Een deel van het verkeer dat al links reed, kan links blijven rijden waardoor het aantal weefbewegingen kleiner wordt.

3. In de Verenigde Staten wordt het principe ‘keep your lane’ toegepast op de hoofdwegen. Dit betekent dat een autobestuurder niet zoveel mogelijk rechts hoeft te houden zoals in Nederland (RVV artikel 3). Het voordeel is dat het aantal rijstrookwisselingen beperkt blijft en dat een rustiger verkeersbeeld ontstaat. Het helpt dat in de Verenigde Staten personenauto’s en vrachtauto’s een gelijke maximumsnelheid hebben. Die gelijke maximumsnelheid moet daarom ook in Nederland een voorwaarde zijn. In Nederland is er op de snelwegen een toenemend aantal parallelbanen, weefvakken et cetera, waarbij de weggebruiker geconfronteerd wordt met ‘rechts inhalende’ voertuigen. Weggebruikers die voor het naar rechts gaan op de snelweg niet goed kijken of er iemand is die rechts inhaalt, zijn een gevaar op de weg. Ook automobilisten die alleen in Nederland rijden, moeten zich ervan bewust zijn dat rechts inhalen (met normale snelheidsverschillen) altijd kan voorkomen.

4. Met een duidelijk lagere snelheid dan die maximaal is toegestaan rijden op de meest linker strook kan door de politie aangepakt worden op basis van gevaarlijk rijgedrag. Dit blijft gelden als bijvoorbeeld bij een maximumsnelheid van 90 km/h, iemand op de linkerrijstrook 70 km/h gaat rijden en een groot hiaat laat vallen. Voortdurend zigzaggen om net iets sneller op te kunnen schieten is bij ‘keep your lane’ op deze wijze vrijwel nutteloos. Er zal weinig ruimte zijn (er is immers een reden om terug te schakelen naar 90 km/h of lager) en op alle stroken rijden andere weggebruikers die zich wel houden aan de maximumsnelheid. De regels voor vrachtauto’s kunnen gelijk blijven. Files in de spits worden veroorzaakt door grote aantallen personenauto’s. Het percentage vrachtauto’s is dan veelal laag. Waar het wenselijk is dat vrachtauto’s al eerder naar links gaan, is aanpassing van markering (langere blokmarkering) en bewegwijzering mogelijk.

5. Velen hebben in hun rijlessen geleerd om op verkeerspleinen (rotondes met meerdere stroken) bij driekwart rond eerst links aan te houden en pas naar rechts te gaan als de juiste tak is bereikt. Feitelijk is dit in tegenspraak met het wettelijke principe van ‘rechtshouden’. Tegenwoordig is het ontwerp van verkeerspleinen al zodanig, dat de weggebruiker door de markering op deze wijze wordt geleid. Bij de moderne turborotondes wordt dit rijgedrag zelfs fysiek afgedwongen. De reden hiervoor is dat het invoegen gemakkelijker wordt en de doorstroming verbetert. Met ‘keep your lane’ kan op snelwegen hetzelfde voor capaciteit en doorstroming bereikt worden als op verkeerspleinen. Waarom zou het principe ‘keep your lane’ wel op rotondes de doorstroming mogen verbeteren en niet op snelwegen?