Ik heb gezegd

donderdag 27 juni 2019
timer 4 min

Deze blog is de zesde, en laatste, in de serie Verkeerskleuren. Mag ik het uitblijven van verkeerskundige reacties op deze blogs – en het uitblijven van de juiste maatregelen –interpreteren als één grote blinde vlek in de verkeerskunde voor kennis van en interesse voor kleuren, kleurtinten, -combinaties, -toepassingen, en -zienstoornissen? Dat is merkwaardig omdat kennis van en interesse voor kleuren in het verkeer cruciaal zijn en, bij juist gebruik, een grote bijdrage aan de verkeersveiligheid kunnen leveren.  


 

Een goed voorbeeld: het rode AKI-knipperlicht bij spoorovergangen lichtte voor rood-blinden nooit op en is vervangen door oranjerode leds. Door deze en andere aanpassingen is het aantal doden per jaar op overgangen afgenomen van 37 naar 11. Het aantal kleurenblinden onder de 37 doden (in 2000) is onbekend. 

Kleurenblindheid wordt vaak afgedaan als ‘geneuzel’. Ik denk omdat men er geen benul van heeft, zich niet realiseert hoe levensgevaarlijk de handicap kan zijn, zich er nooit grondig in heeft verdiept én ermee wegkomt. 

Hoe anders is de reactie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV), waar ik – naar aanleiding van mijn opmerking in blog 1/6 – werd uitgenodigd om een lunchlezing te houden voor alle medewerkers. Daar lijken ‘kleuren en veiligheid’ een bloedserieuze zaak; bij verkeerskundigen veel eerder een bijzaak. Toch maar eens de OvV vragen een onderzoek te doen naar kleurenblinden in het verkeer, onderbouwing intussen te over. 

Kleurzienstoornissen zijn technisch gezien simpel te verklaren, doch het vergt kennelijk te veel fantasie om de consequenties hiervan te vertalen naar het dagelijks verkeer. Ik ga daarom nog even wat dieper in op het actuele Matrix-kruis (blog 3/6). Bij rood-blindheid – de gevaarlijkste vorm – wordt rood op zwart niet waargenomen en een rood lichtsignaal licht nooit op, maar blijft zwart (bij mannen 2%, bij vrouwen 0,04%). 

Twee kleuren Matrix-X-en 
Het moet wel gebrek aan kleurkennis zijn geweest om voor het Matrix-kruis een tint rood te kiezen die voor rood-blinden niet oplicht. Dit is in 2005 aan Rijkswaterstaat (RWS) gemeld, met gevolg: de nieuwe oranjerode tint en een modificatieperiode tot 2035 (bron RWS). Tot die tijd zijn er twee kleuren Matrix-kruizen – rood en oranjerood – in gebruik, waardoor rood-blinden nooit weten bij het zien van het zwarte vlak of er mogelijk ‘toch’ een onzichtbaar rood kruis staat. Dat rijdt niet fijn, kan ik melden. 

Gezien het actuele fanatisme om automobilisten te pakken, die bewust levensgevaarlijk door rood rijden, ben ik benieuwd waar RWS mee komt om dezelfde gevaren voor rood-blinden – die onbewust doorrijden – op te lossen. Sterker nog: wegpiraten weten dat ze fout zitten en letten daardoor extra op. Rood-blinden rijden, niets vermoedend, onder kruizen door en zijn daardoor nóg gevaarlijker tot 2035(!). 

Betrappen op negeren Matrix-X 
RWS en het Openbaar Ministerie (OM) testen op de A28 een proefopstelling om automobilisten, ‘die bewust een rood kruis negeren’, via een camera te betrappen. Teneinde te voorkomen dat rood-blinden onterecht een bekeuring oplopen, kan dit alléén gebeuren bij oranjerode Matrix-kruizen. Met een rood kruis wordt het juridisch interessant. Omdat er door een rood-blinde geen kruis is waargenomen wordt er niets genegeerd. Zo jagen het OM en RWS op ‘kruisnegeerders’ maar voorkomen niet dat rood-blinden 30 jaar lang (2005-2035) een gevaar op de weg zijn. Waarvan acte. Om aandacht hiervoor te genereren zou een proefproces niet gek zijn. Daarnaast hebben rood-blinden te maken met medeweggebruikers, die het niet pikken dat anderen onder rode kruizen doorrijden en fors optreden door wild te ‘snijden’ (uit eigen ervaring). 

In zee met de Ombudsman 
In het Strategisch plan verkeersveiligheid, SPV 2030 – met in de hoofdrollen ministerie van IenW, RWS, RDW, SWOV, CROW, VVN, ANWB en RAI – komt kleur niet voor. Nog altijd niet! Mogelijk dan maar over de boeg: Gevaarlijke Discriminatie van Kleurenblinden en in zee gaan met de Nationale Ombudsman. In het VN-Verdrag Handicap staat immers dat informatie toegankelijk moet zijn voor mensen met een handicap. Daarnaast is in 2017 de Antidiscriminatiewet Gehandicapten aangescherpt. 

Kleurenblinde verkeerskundigen 
In Nederland houden zeer veel mensen zich bezig met (veilig) verkeer. Onder hen velen met een kleurzienstoornis. Waarom horen we die niet? Vragen zij zich in Zwitserland nooit af waarom het Matrix-X daar wel oplicht? En in Italië waarom verkeersborden zijn voorzien van witte biezen? 

Slot 
Dit is voorlopig mijn laatste blog. Mijn dank voor het podium.

Lees ook de vorige blogs van Meinard Noothoven van Goor:
1/6: Stel, je ziet geen rood

2/6: Bijna onder de tram 

3/6: ‘Matrix-X gaat voor mij nooit aan!’ 

4/6: Blind dashboard

5/6: Let op kleurgebruik

Eerder gepubliceerd: maak-fietsen-kleurenblind-proof

Lees hier de actielijst voor kleurenblindproof verkeer.

 

Meinard Noothoven van Goor Bureau Blind Color info@blindcolor.com

Beste Meinard,
Ja, het is van de ene kant opmerkelijk dat je geen verkeerskundige reacties hebt ontvangen maar van de andere kant ook weer niet, want zoals je zelf schrijft zien, kleuren en veiligheid als bijzaak worden gezien.

Ik vraag ook aandacht voor 'zien' in het verkeer, zie http://www.verkeerskunde.nl/blog/blog/zijn-kijken-en-zien-wel-zo-vanzelfsprekend.56435.lynkx . Maar ook dan blijven reacties uit.

Met vriendelijke groet,
Max van Kelegom
Interessante artikelen, zeg maar "eye-opener". Vraag me wel af wat we hier in de dagelijkse, gemeentelijke praktijk mee kunnen? Ligt dit niet op een hoger niveau bij partijen die je al noemd zoals ministerie, RWS, RDW, SWOV en CROW?

Succes in de strijd!
Groet,
Arjen Visser

Mooie herkenbare stijl weer, Meinard! ;-)

Maar wat je schrijft over de kleurkeuze voor 'rood' is verbluffend. Het toenmalige IZF (TNO Soesterberg) adviseerde in de jaren 70 al om het rood van verkeerslichten wat 'geler' te maken om het ook voor kleurenblinden zichtbaar te maken.
Rijkswaterstaat lijkt instaat te zijn te reageren op social media op een ervaring met de matrix kruizen [zie hieronder]. Benieuwd of nu met hernieuwde wetenschap en referntie naar deze blogs mbt kleurenblinden-en-(verkeers)veiligheid dat ook in daadwerkelijke directe actie vertaald wordt.

https://www.linkedin.com/posts/rijkswaterstaat_safety-gisteravond-half-acht-snelweg-activity-6559069602926604288-3eLi

"We lazen deze eerlijke en schokkende ervaring van een weggebruiker. Goed beschreven hoe het negeren van rode kruizen leidt tot levensgevaarlijke situaties. We kunnen het helaas niet vaak genoeg benadrukken: rode kruizen boven een rijstrook staan er niet voor niets! Wees alert als ze er staan en pas je rijgedrag aan.
https://lnkd.in/dBTEwAe"

Mvg/Bart N van Goor

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief