Gratis parkeren bestaat niet

donderdag 16 juni 2011
timer 3 min

 

Giuliano Mingardo, senior onderzoeker Erasmus Universiteit Rotterdam

Het is bekend dat parkeren een zeer emotioneel onderwerp is. Te vaak worden belangrijke beslissingen op basis van emoties en persoonlijke ervaringen genomen in plaats van op basis van kennis en feiten. Dit leidt ertoe dat er veel misverstanden met betrekking tot parkeren zijn. Een van de belangrijkste misverstanden die ik regelmatig hoor, zeker bij winkeliers en consumenten, is dat parkeren in stedelijke gebieden gratis moet of kan zijn.

 

Parkeren neemt ruimte in beslag en ruimte is, vooral in stedelijke gebieden, schaars. Een basis principe van economie zegt dat alles wat schaars is een prijs heeft. Deze prijs wordt nog eens extra verhoogd als er ondergronds een parkeergarage gebouwd wordt, aangezien het de laatste jaren in veel steden aantrekkelijk werd gevonden om auto’s uit het straatbeeld weg te halen.

 

Wie moet voor het parkeren betalen? De gebruiker of iedereen?

De (hoge) kosten van parkeren moeten door iemand betaald worden. Wie dat is, is een beslissing die een gemeente of een projectontwikkelaar of de eigenaar van een winkelcentrum doorgaans moet nemen. Als parkeren niet door de gebruiker betaald wordt, dan wordt deze door anderen betaald (of gesubsidieerd als het parkeertarief kunstmatig laag is gehouden). Zo betekent gratis parkeren bij een supermarkt of een winkelcentrum dat de kosten van parkeren worden doorberekend in de prijzen van alle overige producten die men afneemt. Iedereen die producten koopt, betaalt een stukje van het parkeren. Onafhankelijk of hij of zij het parkeren gebruikt of niet. Hierbij is er sprake van ‘cross-subsidie’: klanten die op de fiets, lopend of met het ov naar de winkel gaan, subsidiëren autoklanten.

 

Op dezelfde manier betekent gratis parkeren op straat of in een gemeentelijke garage dat de kosten door de hele gemeenschap gedragen worden. Dit houdt bijvoorbeeld ook in dat mensen die weinig te besteden hebben en geen auto bezitten, via de gemeentelijke belastingen ‘rijkere’ autobezoekers subsidiëren die vaak ook nog eens in een andere gemeente wonen. Ik geloof niet dat alle bewoners van een stad blij zijn met de wetenschap dat hun (belasting) geld wordt gebruikt om inwoners van andere gemeenten te subsidiëren.

 

Boodschap voor de winkeliers: jullie omzet wordt niet door parkeren bepaald!

Nu zou gratis parkeren nog te verdedigen zijn als het, zoals door de detailhandel vaak wordt beweerd, tot meer aankopen in de winkels zou leiden. Maar dat is niet zo. Ten eerste blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat er vrijwel geen verband bestaat tussen parkeertarieven en de hoogte van de omzet van winkeliers. Ten tweede zijn voor het winkelend publiek andere factoren, zoals winkelaanbod, veiligheid, atmosfeer en kwaliteit van de openbare ruimte, belangrijker voor de keuze waar te gaan winkelen dan dat parkeervoorzieningen of tarieven dat zijn. Hier zijn genoeg onderzoeksvoorbeelden van te vinden zowel in Nederland als in de rest van Europa.

 

verkeerskunde artikel
Goed en duidelijk standpunt. Het is interessant om dit met wat voorbeelden nog eens uit te werken. Er wordt nu nog te veel (emotionele) energie verspild met de discussie dat parkeren wel gratis zou moeten zijn.
Een kleine aanvulling: "Het tarief is "juist" als ca. 85% van de betaalde plaatsen bezet zijn.
Ik kan ook niet anders dan dit standpunt volledig onderschrijven. Het moet duidelijk worden dat de kosten voor het bezit en gebruik van een auto niet alleen oplopen naarmate er meer kilometers worden gemaakt (kilometerheffing, ed.), maar óók voor het stilstaan van de auto.

Uiteindelijk blijkt ook hier sprake van het elementaire vraag/aanbod principe: als (parkeer)ruimte schaars is, zal het wat moeten kosten om er gebruik van te maken.

Daar komt dan ook de rol van de (lokale) overheid aan bod, namelijk om keuzes te maken voor een niveau in kwaliteit van de openbare ruimte, en daar navenant naar te handelen als het gaat om regime, capaciteit, tarieven, etc.
Dit lijkt op een pleidooi voor meer betaald parkeren in het land dat qua parkeertarieven, areaal en regime al tot de dubieuze wereldtop hoort. Betaald parkeren is een begrjjpelijke ergernis van velen. Duur en gedoe, dat zijn juist terechte emoties.
Dat iedereen meebetaalt aan parkeergelegenheid, is niet anders dan voor vele andere collectieve voorzieningen. Volgens deze redenatie kun je ook pleiten voor betaald parkeren in het bos voor de stedelingen die daar komen recreeren. En voor doorberekening van alle kosten van het openbaar vervoer aan de gebruiker.
Als er iets collectief is, is het wel de openbare ruimte. En parkeren is daar gewoon onderdeel van. Parkeerregulering moet het laatste redmiddel zijn om te hoge parkeerdruk te verlagen, en dan klantgericht met aanvaardbare tarieven en tijden.
Uiteraard geheel eens met Giuliano. En over die openbare ruimte: De bekostiging daarvan geldt als het inderdaad openbaar gebruik is en niet op te splitsen, zoals bv. bij bankje, speeltoestellen, fonteinen etc. Maar het gebruik van parkeerruimte is strikt individueel en dus ook heel goed toe te wijzen. Wat des te meer wringt is dat Rogier helemaal niet ingaat op het feit, dat op deze manier niet- autobezitters meebetalen aan iets waar ze zelf geen voordelen aan hebben. En het gaat om veel geld, zeker zo'n €1500 per auto per jaar. En het grote bezwaar is, dat het mobiliteitskeuzes een ongewenste, minder duurzame en ruimte-efficiënte kant op stuurt. Dus als een parkeervergunning in het centrum van Haarlem €1200 zou kosten (wat de reële kosten zijn) ipv de €120 die het nu kost, zouden bewoners van Haarlem-centrum denk ik toch wel heel andere keuzes maken, en terecht, want vanuit Haarlem centrum zijn zowat alle locaties met andere vervoerswijzen sneller te bereiken dan met de auto. Nog een mooi voorbeeld. In één van de 'bloemkoelwijken'in Deventer was eigenlijk parkeren op eigen terrein. Maar vrijwel iedereen heeft het stukje eigen terrein dat eigenlijk voor de auto was bedoeld, bij de eigen tuin getrokken en parkeert op de openbare ruimte en klaagt tegen de gemeente dat er te weinig parkeerruimte is. Waardevermeerdering van de woning ca. €15.000 op kosten van de gemeenschap. Dankuwel.
In reactie op Hans Voerknecht: die autobezitters betalen ondertussen wel voor een veel duurder product dan parkeren, nl. het openbaar vervoer. Op dat argument gaat Hans weer niet in, omdat zijn redenering van "gebruiker betaalt" in het OV betekent dat er geen trein of bus in NL meer rijdt. Ook zijn redenering dat een parkeervergunning eigenlijk EUR 1200 zou moeten kosten, gaat mank. Dat bedrag bestaat grotendeels uit de grondwaarde en is voor parkeerplaatsen slechts theoretisch. Die parkeerplaatsen kun je nl. niet voor iets anders (van waarde) gebruiken. De bewoners van de binnenstad gaan bij zo'n bedrag inderdaad wel andere keuzes maken, namelijk weg. Ik weet niet of Hans het beseft, maar dat bedrag van EUR 1200 is twee keer zoveel als de al gepeperde MRB voor een gewone middenklasser. In zijn visie mag een inwoner in/rond een stadscentrum kennelijk geen auto bezitten. Hans' redenatie over het voorbeeld in Deventer is zelfs pertinent onjuist! Of je nu een voortuin hebt of een parkeerplaats op eigen grond, dat verandert de grootte van het perceel en dus de waarde toch niet??? Als het al invloed heeft, dan is die eigen parkeerplaats wellicht nog wel gunstiger dan dat je op de openbare weg moet parkeren. Voor de gemeente maakt het qua kosten ook niet uit hoeveel auto's er in die buurt nu op straat staan. Klagende bewoners kan eenvoudig worden gewezen op de oorspronkelijke mogelijkheid een parkeerplek op eigen grond aan te leggen. Ik zou zeggen, verruil het eerlijkheidsperspecief in voor de Top Gear spirit en wees blij dat de Nederlandse automobilist zoveel betaalt voor al die mooie wegen, het openbaar vervoer en de EUR 10 miljard (!) die dan nog overblijft, aan de algemene middelen geeft.

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief