De speed pedelec: onterecht op het strafbankje

woensdag 2 oktober 2019
timer 4 min

Er rijden er volgens recente CBS-cijfers ongeveer 17.000 van rond in Nederland: speed pedelecs. Voor wie het nog niet wist, fietsen met een elektrische ondersteuning tot 45 km/uur. Sinds 1 juli 2017 met een geel (brommer)kenteken en de bijbehorende rechten en plichten.

Dat laatste houdt onder andere in dat de speedpedelecrijder zich naast het fietspad op de rijbaan tussen het autoverkeer moet begeven. En dat terwijl een groot deel van deze fietsers helemaal geen 45 km/uur kán of wíl rijden. Gevolg is dat ongeveer 40 procent gewoon altijd op het fietspad gaat rijden. En nog eens 35 procent doet dat op specifieke weggedeelten omdat het rijden op de rijbaan simpelweg als te onveilig wordt ervaren. Dit alles onder dreiging van een boete van 95 euro die in de praktijk, zo blijkt, wel degelijk wordt uitgedeeld.

En dat terwijl deze fiets bij uitstek geschikt is om de forens duurzaam uit zijn auto te halen op afstanden tussen 20-40 km enkele reis. Dat blijkt ook in de praktijk. Veel speedpedelecrijders laten structureel hun auto staan of doen een tweede auto de deur uit. De ‘beloning’ die de wetgever hiervoor heeft bedacht is om deze mensen óf Artikel 5 van de Wegenverkeerswet te laten schenden - … een ieder verboden zich zodanig te gedragen dat een gevaar op de weg wordt veroorzaakt …-, óf onder dreiging van een boete dan maar op het fietspad te laten rijden, omdat dat in veel situaties eenvoudigweg de veiligste optie is. Wat moet een fiets met 30 km/uur immers tussen auto’s op wegen waar de V85 boven de 50 km/uur ligt, soms zelfs met dubbele rijstroken?

Waarom mag een Porsche met een topsnelheid van 230 km/uur wél op een woonerf rijden en een fietser die eventueel 45 km/uur kan rijden niet met aangepaste snelheid op een fietspad rijden?

Twee provincies, Gelderland en Groningen, hebben deze patstelling doorbroken en onder specifieke criteria ontheffingsborden geplaatst op fietspaden naast wegen waarbij het rijden op de weg voor de speed pedelec onacceptabel risico oplevert.

Bij onze zuiderburen gaat het al beter. Hoewel ook daar hachelijke wegsituaties optreden zijn er met meer voortvarendheid door wegbeheerders ontheffingen voor fietspaden uitgedeeld. De wetgeving in België biedt daar ook ruimte voor. De verkopen van speed pedelecs ligt in Vlaanderen dan ook drie keer zo hoog als in Nederland.

Wegbeheerders dienen met elkaar, het ministerie en de kennis- en belangengroepen (Fietsersbond, ANWB, CROW en SWOV) om de tafel om binnen afzienbare tijd de speed pedelec van het strafbankje te halen en op het podium van de duurzame mobiliteit te hijsen. De vraagstukken die daarbij spelen zijn lastig en worden onder meer beïnvloed door de ervaringen met de brom- en snorfiets. Daarnaast is er zeer beperkte statistiek over bijvoorbeeld ongevallen waarbij speed pedelecs betrokken zijn.

Wat weten we wel van de berijders? Deze zijn voor circa 80 procent tussen de 40 en 60 jaar, veelal man (85 procent) en een structurele forens. De enkele reis naar het werk bedraagt al snel 25 km en de trend is opwaarts, afstanden van 40 km zijn geen uitzondering. De route voert voor 60 procent hoofdzakelijk door landelijk (interstedelijk) gebied en circa een derde meldt een mix van stad en buitengebied. Slechts 8 procent rijdt exclusief in de stad.

Uit eerdere metingen met kleine groepen proefpersonen is gebleken dat de gemiddelde snelheid ongeveer 29-32 km/uur is, afhankelijk van de weglocatie. Opvallend is dat iets minder dan 60 procent van de rijders zegt dat zij tussen de 40 en 45 km/uur kunnen rijden. De rest haalt dat dus structureel niet. Nog opvallender is dat, ondanks dat men sneller kan rijden, slechts 34 procent ook feitelijk 40-45 km/uur als kruissnelheid aanhoudt.

Over ongevallen is zoals gezegd geen goede statistiek bekend. Uit de media zijn in de afgelopen 3-4 jaar een aantal incidenten met dodelijke afloop bekend. Het algemene beeld is dat de speedpedelecrijder erg defensief rijdt. Uiteraard weet iedereen altijd wel een exces (‘aso rijder’) te melden.

In welke gebieden komt de speed-pedelec in problemen? In de kern van binnensteden wordt zo langzaam gereden, dat men daar redelijk kan meekomen, ook als er op de rijbaan moet worden gereden. In de buitengebieden liggen er meestal (maar niet altijd!) bromfietspaden langs doorgaande wegen met een maximum snelheid 60-80 km/uur. Het grootste probleem zijn de uitvalswegen in de steden en gemeenten. Daar wordt minstens 50 km/uur gereden op brede of tweestrookswegen met alleen een fietspad ernaast.

Om de speedpedelecrijder weer veilig te laten rijden zijn er twee oplossingsrichtingen mogelijk. Een volledige keuzevrijheid, zodat deze met een aangepaste snelheid het fietspad of de rijbaan kan kiezen. Zo wordt de flexibiliteit van deze fiets maximaal benut. De andere mogelijkheid is vorm van een ontheffingsbeleid op weggedeelten of per gemeente of regio. Over de voor- en nadelen en mogelijke toekomstige effecten, meer in de volgende bijdrage.

Klik hier voor de Facebook-groep.

Ja inderdaad, zo ervaar ik het ook.Je bent en blijft ook op de speed pedelec een fietser: ook in de ogen van de automobilist, Misschien is het in deze eenvoudiger een maximum snelheid op het fietspad te introduceren. Iets van 28 - 30km Kan er handhavend opgetreden worden... Ook tegen de snelle wielrenners en/of 25km scooters.
Eergisteren op de Speed Pedelec op de rijbaan van achteren aangereden door een personenauto.
Werkelijk levensgevaarlijk op de rijbaan. Wonder dat ik het kan navertellen. Gewoon op een 50km weg.
Niet normaal aan welk gevaar de wetgever ons als kwetsbare verkeersdeelnemers blootstelt.
Prachtig stuk van Martin de Vries, geen speld tussen te krijgen. Alleen vraag ik mij af hoe geloofwaardig - uit zijn mond - dit verhaal is. Auteur heeft immers eerder op Social Media verklaard dat hij met zijn speedpedelec geen enkel probleem ondervindt bij het rijden op de autorijbaan en dat de optie "volledige keuzevrijheid" niet realistisch is, omdat speed-pedelec rijders zich toch niet houden aan een wettelijke maximumsnelheid (bijv 25 km/h) op het fietspad.
Een fiets is een fiets. Dat je daar harder mee kan dan een normale e-bike of fiets wil niet zeggen dat je dat altijd doet. Dat lijkt mij niet wenselijk. Speedpedelecs bieden juist een mooie tussenvorm tussen e-bike en bromfiets.
De ANWB pleit voor keuzevrijheid voor deze fietsers. Op plekken waar ze zich niet veilig voelen op de rijbaan kunnen ze op het fietspad, als ze zich aanpassen aan de snelheid daar.
Laat mensen vrij en doe een beroep op hun eigen verantwoordelijkheid. In praktijk gebeurt dat al, door dit legaal te maken kun je ook duidelijker communiceren dat het niet de bedoeling is om op fietspaden harder te rijden van 25km/u.
Ik denk dat het makkelijk te regelen is door een aanpassing in de Wegenverkeerswet. Dat scheelt een hoop onderborden en bijhorende werk om dat uit te zoeken...
De oplossing ligt in de reactie van Reinhard. De ANWB heeft al langer een echte oplossing teweeggebracht, door samen met vier gespecialiseerde adviesbureaus een integrale ontwerpmethodiek voor het verkeer in de openbare ruimte te produceren (www.anwb.nl/verkeerindestad). Een aspect is het invoeren van domeinen voor gelijksoortige weggebruikers ('voertuigfamilies'): veiligheid ontstaat door het minimaliseren van massa- en snelheidsverschillen. Speed pedelecs mogen dan gewoon in het domein van de fietsers, mits ze zich aan de daar geldende maximum snelheid houden (b.v. 25 km/u).
De kern van het probleem zit voornamelijk in de wetgeving rondom speedpedelecs en het idee dat ze altijd op maximumsnelheid rijden.

Omdat ze als bromfiets worden beschouwd, ontstaan veel gekke tegenstrijdigheden: ze moeten op de rijbaan, waar ze de snelheid van het verkeer niet halen (of geaccepteerd worden door ander verkeer) of ze worden geweerd van wegen waar geen bromfietsen welkom zijn (bijvoorbeeld fietssnelwegen). Op die manier wordt de kansrijke speedpedelec in het beklaagdenbankje geplaatst en negeren we de potentie van de pedelec.

Verder breekt die focus op de maximumsnelheid de pedelecrijder ook op. Zoals de schrijver al aangeeft: die valt reuze mee. Veel rijders rijden hard waar het kan, maar rustig als het moet, bijvoorbeeld om veilig in te halen of om batterijlading te besparen.

Laten we nou eens een beroep doen op de huidige speedpedelecrijder: gedraag je op de weg, rijd voorzichtig, anticipeer en wees een heer (of dame) in het verkeer. Uit het onderzoek naar de uitzonderingsmaatregel van Gelderland bleek dat pedelecrijders daar prima toe in staat zijn. Daarmee zetten bestaande rijders de toon voor toekomstige en wordt de pedelec niet geslachtofferd door een technische, getalsmatige benadering.
Naar mijn idee moet je als je geen 45 km/uur kán of wíl rijden geen speedpedelec nemen. Verder zijn er op dit moment te weinig speed pedelecs waardoor het autoverkeer er niet aangewend is/te weinig rekening mee houdt.
Zeer herkenbaar verhaal waarbij Speed Pedelecrijders op het smerigste deel van de weg moeten rijden wanneer er geen bromfietspad is. Hiermee gaat door schoon gedrag persoonlijke gezondheid verloren door inademing van hoge concentratie fijnstof, NOx en roet.
In buitengebieden op 60km/u wegen moet ook vaak op de rijbaan worden gereden. Heftige reacties automobilisten. Levensgevaarlijk
Het verschil in verkoopcijfers van Speedbikes met België spreekt boekdelen.
Als Speedbiker aan de inconsequente verkeersregels houden is niet alleen soms ronduit gevaarlijk maar kan mij ook substantieel meer reistijd kosten (tot 15-20 minuten per rit).
Prachtig verhaal. De positieve impact van de Speedped op t thema duurzaamheid wordt door de huidige regelgeving tegengewerkt. Dat mag niet waar zijn.

Beste Martin,
hartelijk dank voor het verwoorden van dit euvel, want dat is het. Dat een speed pedelec te vergelijken is met een brommer want beide kunnen 45 km/u rijden berust op een verkeerde aanname. Een brommer kan zijn gas open zetten en, mits geen obstakels, onafgebroken 45 km/u rijden tot de tank leeg is. Dit kost de berijder geen inspanning van betekenis. Een gemiddelde speed pedelec berijder zal in de regel zelden 45 km/u rijden want dit kost veel energie dat uit de benen of accu moet komen. Beide zullen redelijk snel leeglopen. In de praktijk, zoals jij aangeeft, ligt het gemiddelde als snel tussen de 29 en 32 km/u. Wanneer je ook nog te maken hebt met wind tegen dan zakt dat al snel af naar 23-26 km/u. Wanneer ik dan op een rijbaan moet met verkeer dat het dubbele rijdt dan ontstaat een gevaarlijk situatie. Automobilisten zijn fietsers op de weg niet gewend, ja het blijven tenslotte fietsers, en reageren veelal agressief vooral als ze niet kunnen passeren door een middenbermafscheiding. Ik zelf ben al twee keer letterlijk van de weg gedrukt. Voortaan rij ik op de fietsbaan, met aangepaste snelheid en nooit sneller dan 30 km/u en heb nooit problemen ondervonden met mijn mede padgebruikers. Wees alert, anticiperend en hoffelijk dan lukt het prima. Dit helaas in tegenstelling tot de racefietsers die regelmatig in volle vaart voorbij denderen, waarbij iedereen dan aan de kant moet. Deze kunnen ongestoord 50 km/u op het fietspad en dat mag dan wel?

Goedendag, ik sluit mij helemaal aan bij de reactie van Harry. Ik ben sinds een aantal weken in het bezit van een speedpedelec en heb de eerste 2 weken geprobeerd mij aan de regels te houden. Ik ervaar het rijden op de weg als erg gevaarlijk. Je komt inderdaad met hard meetrappen uit op een snelheid van ca. 40 km/pu. Dat is veel langzamer dan de gemiddelde automobilist rijdt. Die drukken je nog net niet van de weg. Ik heb besloten om alleen op de weg te gaan rijden waar ik het verantwoord vind. Het is wachten tot helaas ‘het kalf verdronken is’ (een aangereden, en dientengevolge overleden pedelec op de rijbaan) alvorens er een wetswijzing plaats gaat vinden. Regering wordt WAKKER en pas de regelgeving aan.

Ik ben nu vier jaar in bezit van een speed pedelec. Eerst nog met een blauwe plaat maar sinds 2017 een gele met daarbij de tegenstrijdige wetgeving over waar je wel of niet mag fietsen. Ik breng regelmatig mijn dochter naar school en steek daarvoor altijd een heidegebied over. Vanmorgen werd ik daar aangehouden door de politie. Ze hadden van het Goois natuurreservaat de klacht gehad dat er steeds meer speed pedelecs over de onverharde fietspaden reden en waren aan het inventariseren hoe groot dat probleem dan wel niet was. Na een uur surveilleren onder spitsuur was ik waarschijnlijk de eerste die ze zagen. Ik was me er niet eens van bewust dat het voor mij verboden was om me met mijn speed pedelec op deze paden te begeven. Maar goed, als je de wet letterlijk neemt dan mag het inderdaad niet. Of dat ook logisch is vind ik discutabel. Elektrische fietsen en gewone fietsen mogen wel en omdat ik geen verbrandingsmotor heb en het milieu geen schade toe breng zie ik niet in waarom een speed pedelec van deze paden geweerd moet worden. Mijn woon-werkverkeer is 20 km waarvan ik ruim de helft over dit soort paden rij. Als ik over de verharde weg zou gaan kom ik op 28 km uit dus aanzienlijk meer reistijd. Ik heb voor deze keer geen boete gekregen omdat de agenten het ook wel met me eens waren dat deze regelgeving nergens op slaat. Maar toch, ik heb een waarschuwing en hoewel er weinig speed-pedelecrijders zullen zijn die zich aan deze idiote, en soms ook gevaarlijke, wetgeving houden hangt ons, zolang deze niet wordt aangepast, nog altijd een boete boven het hoofd.

Na vijf jaar speedpedelec (ruim 25.000 km) mijn eerste waarschuwing van de politie gekregen. Ik fietste ongeveer 30 km/u (mijn 'normale' snelheid) op het lege fietspad, waar ik op de rijbaan had moeten rijden. Dat het onveilig is op de weg tussen de auto's? Dat doet aan de overtreding niets af, aldus de agent. Tja, dat begrijp ik ook wel. Als ik daar voor mijn veiligheid (en daarmee dus ook die van anderen) niet wil fietsen, dan moet ik maar een andere fiets kopen, waarmee ik wel op het fietspad mag fietsen. En als ik naast mijn vriendin wil fietsen op het fietspad met een snelheid van ongeveer 20 km/u? Dan mag dat niet met deze fiets, ook niet als het met deze snelheid is. Ook dan moet ik op de rijbaan. Maar dan valt agressief gedrag van automobilisten etc zeker te verwachten. Zoals laatst, waar een automobilist (toen ik wel snel reed) frontaal op mij inreed en ik tegen de witte streep rechts op de weg moest rijden op een aanrijding te voorkomen. Waarom niet gewoon de regel dat de snelheid bepalend is voor de plaats op de weg? Wielrenners die in groepen 40 km/u of harder rijden horen ook niet op het fietspad thuis. Het is tijd voor andere regels!

Na het lezen van reacties hierboven, heb ik vandaag ervaren dat er weinig veranderd is. Stukje fietspad in de stad en gelijk een motoragent achter je aan. Boete van 109,-. Verweer over veiligheid en gedrag van automobilisten of ingehaald worden door opgevoerde e-bikes vindt geen gehoor bij onze ambtenaren handhavers en politie. Regels zijn regels en dan moet u niet voor een speedpedelec kiezen. Waar is de commonsense?

Ik ben deze week aangehouden vanwege fietsen op het fietspad met mijn speed pedelec op een uitvalsweg naast een rijbaan met dubbele rijstroken (typisch voorbeeld dat vaak aangehaald wordt in het stuk en de reacties daarop). Ik overweeg om in beroep te gaan tegen deze bekeuring. Is er iemand die hier ervaring mee heeft of hulp kan bieden? Hoor het graag.

Vandaag weer eens lekker naar kantoor gefietst (geen e-bike), langs de Vliet tussen Leidschendam en Delft. Een prachtig tweerichtingsfietspad, helaas niet al te breed. In de 30 minuten dat het duurde ben ik 6x weggescholden door achteropkomende speed pedelecs, en 2x kon ik nog maar net uitwijken voor een inhalende speed pedelec die me klaarblijkelijk over het hoofd gezien had.

Heeft iemand ervaring met bezwaar maken tegen bekeuring. Ik heb er nu twee ontvangen in Amsterdam. Daar is het echt niet mogelijk om op de weg te rijden zonder aangereden of in elkaar geslagen te worden

In België wordt de speedelec gelijkgesteld met bromfiets (klasse B - Max 45km/h).
De regel is dan indien Max. toegelaten Snelheid > 50 , verplicht het fietspad te volgen...indien MTS< 50 (bebouwde kom) dan heb je de keuze, ofwel rijbaan ofwel fietspad. Op het fietspad geldt dat je de anderen niet in gevaar mag brengen en dus je snelheid moet aanpassen. En uiteraard, kunnen specifieke borden , de situatie plaatselijk anders regelen.

Welke risico's loopt een ouder die op een speed pedelec voordat hij/zij naar het werk gaat de kinderen naar school brengt. Kind met 10-15 km/u op het fietspad. Ouder op de pedelec (uitgeschakelde ondersteuning) ook 10-15 km/u naast zijn/haar kind op de rijbaan. Dit lijkt me bij een casus die onderzocht zou kunnen worden door Veilig Verkeer Nederland. Ik ben benieuwd naar de conclusies van een dergelijk rapport.

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief