Bijna onder de tram

donderdag 25 oktober 2018
timer 4 min

In Nederland worden zowel rood-gele als rood-groene tweekleurige verkeerslichten gebruikt, met een heel verschillende boodschap. Levensgevaarlijk voor kleurenblinden.  Dit is de tweede blog van een serie van zes over kleuren in het verkeer.

Nadat de slagboom omhoog was gegaan en het onderste licht (groen) van het tweekleurig verkeerslicht oplichtte, kon ik de Haagse parkeergarage uitrijden om vervolgens via de Bezuidenhoutseweg het centrum te verlaten. Op de hoek met de Rijnstraat (vlak voor station Den Haag Centraal) brandde het onderste licht van, wederom, een tweekleurig verkeerslicht, deze keer groter uitgevoerd.

Plotseling ging het onderste licht uit en het bovenste (rood) aan, en direct daarop kwam een tram aan scheuren. Ik kon nog net een botsing voorkomen zonder voetgangers te raken. De trambestuurder tikte enthousiast op zijn voorhoofd. 

Google bracht de verklaring. Bij het tweede tweekleurig verkeerslicht ging ik ervan uit dat het onderste licht groen was, zoals in de parkeergarage, en ik veilig kon doorrijden. Het was echter geel, met de – voor mij onzichtbare boodschap – stoppen, weldra komt rood! Mijn zoveelste bijna-botsing ten gevolge van ondoordacht kleurgebruik had ik schadevrij overleefd. 

Twee types tweekleurige lichten 

In Nederland worden kennelijk twee types tweekleurige verkeerslichten toegepast: het rood-gele (in het RVV) bij kruisingen met tram- en spoorrails, bij bruggen en het rood-groene (niet in het RVV, maar veel talrijker) op plaatsen waar langzaam wordt gereden. Daar kan het geel in het standaard verkeerslicht (met drie kleuren) worden gemist. 

In catalogi komt het rood-gele verkeerslicht niet voor, kennelijk te weinig omzet bij klanten als Den Haag (HTM), Rotterdam (Metro), en ProRail. Omdat kleurenblinden hun kleurwaarneming nooit vertrouwen, zijn de posities van de lichten voor hen bepalend (boven, midden en onder). Het is daarom onverstandig en gevaarlijk twee types tweekleurige verkeerslichten (rood-geel en rood-groen) toe te passen, al dan niet in het RVV. 

Oplossing: schaf het rood-gele tweekleurige verkeerslicht af en stap over op het standaard (driekleurig) verkeerslicht waarbij alleen rood en geel worden aangesloten. De onderste groene positie (niet aangesloten) is nodig voor de standaard dubbele codering (rood-boven, geel-midden, en groen-onder). Hierna kan het rood-groene licht in het RVV worden opgenomen en sluit daarbij aan op het rood-groene voetgangers oversteeklicht, dat in het RVV wordt vermeld. 

Het is voor mij een raadsel dat mensen die elke dag voor verkeerslichten wachten zich de dubbele codering niet realiseren. Dit is terug te zien in het algemeen gebruik van de van kleur verspringende lichten in vele toepassingen, zoals opladen accu, tv-kastje, aan-uitschakelaar. Hoewel niet opzettelijk (wel dom) is dit toch een vorm van gehandicaptendiscriminatie (zie Verkeerskleuren 1-6). 

  

Openbare verlichting 

In de recent vernieuwde norm voor openbare verlichting is geen rekening gehouden met kleurenblinden. Voor hen zijn de verkeerslichten soms ‘zoek’ te midden van de straatverlichting. Het oranjerode stoplicht heeft dezelfde tint als de natrium straatverlichting en valt dus niet op. Reacties bij navraag: "Nooit aan gedacht!" 

Voor de duidelijkheid wordt het groene licht tegenwoordig in blauwgroen uitgevoerd. Helaas neem ik deze tint als wit waar (zie afbeeldingen hieronder) met gevolg dat in het donker het signaal niet opvalt op plaatsen waar veel ander licht is, zoals in winkelstraten. 

  

Het rechterbeeld is gemaakt met de kleurenblindheidsimulator van TNO. Blauwgroen is voor de meeste kleurenblinden wit, en met veel omgevingslicht onzichtbaar. 

Veilig Verkeer: Kleurenblind-proof 

Veilig verkeer staat bovenaan op veel lijstjes van vele instanties die beweren zich hiervoor in te zetten. Helaas is nog steeds niet doorgedrongen dat veel kan worden bereikt door de juiste kleurtinten te selecteren die voor iedereen (kleurzienden en kleurenblinden) ook in het donker, in en buiten de bebouwde kom, duidelijk zijn. Kosten verwaarloosbaar. Statistisch ‘lijden’ 8 procent van de manlijke verkeerskundigen aan een vorm van kleurenblindheid. Waarom horen we die nooit? Van de politie is niets te verwachten, want kleurenblinden worden medisch afgekeurd voor politiefuncties en in de opleiding komt het onderwerp niet ter sprake. 

Dit is de tweede blog in een serie van zes blogs over Verkeerskleuren. Deze serie beoogt het verkeer veiliger te maken door beter kleurgebruik. Kleurenblind-proof is duidelijker voor iedereen en voorkomt dat kleurenblinden een gevaar op de weg zijn.

 

 
Auteur: Meinard Noothoven van Goor

Meinard Noothoven van Goor, Bureau Blind Color info@blindcolor.com

Reactie plaatsen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
mail_outline

Aanmelden voor de nieuwsbrief